Tryby rozwiązania umowy o pracę

Tryby rozwiązania umowy o pracę

Rozwiązanie umowy o pracę jest możliwe na skutek czynności prawnej jednej lub obu stron stosunku pracy albo nadejścia terminu, na który była zawarta umowa o pracę. Tryby rozwiązania umowy o pracę wskazuje art. 30 K.p. Zgodnie z tą regulacją umowa o pracę rozwiązuje się:

    - na mocy porozumienia stron,
    - przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),
    - przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),
    - z upływem czasu, na który była zawarta.

W przypadku wypowiedzenia umowy i jej rozwiązania bez zachowania okresu wypowiedzenia, tj. w trybie natychmiastowym, obowiązują pewne zasady, których należy przestrzegać.

W niektórych sytuacjach pracownik może też rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, ale za 7-dniowym lub 3-dniowym uprzedzeniem, na podstawie art. 231 lub art. 48 K.p. Przepis art. 231 K.p. dotyczy przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę. Natomiast art. 48 K.p. ma zastosowanie w razie przywrócenia pracownika do pracy na mocy wyroku sądowego.
Wygaśnięcie umowy

Wygaśnięcie umowy o pracę to zupełnie odmienny tryb od rozwiązania umowy, który następuje bez inicjatywy którejkolwiek ze stron stosunku pracy, w sytuacjach przewidzianych przez prawo. Przy czym wygaśnięcie umowy o pracę ma miejsce w sytuacjach wskazanych w Kodeksie pracy, ale nie tylko. Umowy o pracę wygasają też w przypadkach określonych w przepisach szczególnych, jak np. Karta Nauczyciela.
Porozumienie stron

Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron jest najmniej sformalizowanym trybem i można go zastosować z dnia na dzień. Nie obowiązują w tym przypadku ustawowe okresy wypowiedzenia. Podstawowym i jedynym warunkiem zastosowania porozumienia jest wyrażenie na nie zgody przez pracownika i pracodawcę.

Dla celów dowodowych wskazane jest zawarcie porozumienia stron w formie pisemnej. W przypadku rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron podaje się w nim termin, z upływem którego nastąpi rozwiązanie umowy o pracę.
Warunki formalne rozwiązywania umów

Rozwiązując umowę o pracę, należy przestrzegać następujących zasad:

    - oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie,
    - w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu każdej umowy o pracę bez wypowiedzenia, powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy (patrz ramka); wskazanie tej przyczyny przez pracownika wymagane jest tylko wtedy, gdy wypowiada umowę z powodu mobbingu lub rozwiązuje ją natychmiastowo z winy pracodawcy,
    - w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy; pouczenie to powinno wskazywać sąd właściwy do rozpoznania sprawy oraz termin, w którym pracownik może wnieść odwołanie.

Niepodanie przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę stanowi naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę w rozumieniu art. 45 § 1 K.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1997 r., sygn. akt I PKN 173/97). Jednak brak pouczenia pracownika o prawie odwołania do sądu pracy i terminie na dokonanie tej czynności nie czyni wypowiedzenia lub rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym nieważnym. Może być jednak przyczyną przywrócenia terminu do wniesienia odwołania przez pracownika, jeżeli z powodu braku odpowiedniego pouczenia naruszył on ten termin.
Wypowiedzenie umowy na okres próbny

Powszechnie stosowanym sposobem rozwiązania umowy o pracę jest jej wypowiedzenie. Polega ono na jednostronnym oświadczeniu woli powodującym rozwiązanie stosunku pracy po upływie okresu wypowiedzenia. Wypowiedzieć można każdą umowę o pracę, ale długość wypowiedzenia zależy m.in. od rodzaju umowy. W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy na okres próbny długość okresu wypowiedzenia, zgodnie z art. 34 K.p., wynosi:

    3 dni robocze - jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
    1 tydzień - jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
    2 tygodnie - jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Okres wypowiedzenia przy tego rodzaju umowie dotyczy okresu próby ustalonego w umowie o pracę, a nie długości dotychczas przepracowanego okresu. Przy ustalaniu długości wypowiedzenia określonego w dniach roboczych, należy przyjmować wszystkie dni od poniedziałku do soboty, z wyłączeniem przypadających w tym czasie świąt ustawowo wolnych od pracy. Ponadto dnia, w którym strona złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu, nie wlicza się do biegu terminu wypowiedzenia.
Umowy na czas określony i nieokreślony

Od 22 lutego 2016 r. okresy wypowiedzenia umowy na czas określony i nieokreślony zostały ze sobą zrównane. W myśl art. 36 K.p. okresy wypowiedzenia tych dwóch rodzajów umów są uzależnione od zakładowego stażu pracy i wynoszą:

    2 tygodnie - przy zatrudnieniu w danym zakładzie trwającym krócej niż 6 miesięcy,
    1 miesiąc - przy zatrudnieniu w danym zakładzie wynoszącym co najmniej 6 miesięcy,
    3 miesiące - przy zatrudnieniu w danym zakładzie trwającym co najmniej 3 lata.

Wskazane okresy wypowiedzenia umowy na czas określony odnoszą się również do umowy na zastępstwo....

czytaj więcej: www.pit.pl

autor: Ewa Madejek

źródło: www.pit.pl