Dane ogólne o absencji chorobowej
W Rejestrze zaświadczeń lekarskich (stan bazy na 03.07.2025 r.) w I półroczu tego roku zarejestrowano 14,5 mln zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy wystawionych na łączną liczbę 148,1 mln dni absencji chorobowej zarówno z tytułu choroby własnej, opieki nad dzieckiem, jak i opieki nad innymi członkami rodziny.
Porównując omawiany okres do analogicznego okresu roku 2024, można zauważyć, że o 2,6% (z 144,4 mln do 148,1 mln dni) wzrosła liczba dni absencji chorobowej oraz o 6,7% (z 13,6 mln do 14,5 mln dni) liczba zaświadczeń lekarskich.
Porównując maj bieżącego roku do maja 2024 r., liczba dni absencji chorobowej wzrosła o 0,6%, natomiast liczba wystawionych zaświadczeń lekarskich zmalała o 2,1%. W czerwcu tego roku wystawiono 2 mln zaświadczeń lekarskich na łączną liczbę 22,3 mln dni absencji chorobowej (w porównaniu do czerwca 2024 r. nastąpił wzrost liczby dni absencji o 4,4% a liczby zaświadczeń lekarskich o 4,3%).
Dane o absencji chorobowej z tytułu choroby własnej osób ubezpieczonych w ZUS-ie
W I półroczu tego roku z tytułu choroby własnej osobom ubezpieczonym w ZUS-ie wystawiono 11,7 mln lekarskich (122,4 mln dni absencji chorobowej). Przeciętna długość zaświadczenia wyniosła 10,48 dnia. Skumulowana od początku 2025 r. przeciętna długość absencji chorobowej wyniosła 22,82 dnia dla mężczyzn i 24,66 dnia dla kobiet. W analogicznym okresie roku 2024 wartości te były przeciętnie wyższe o ponad 1 dzień. W porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku liczba zaświadczeń wystawionych z tytułu choroby własnej osobom ubezpieczonym wzrosła o 7,5%, zaś liczba dni absencji chorobowej o 3,2%.
Absencja chorobowa w maju i czerwcu 2025 r. zaświadczenia lekarskie o długości:
- od 1 do 5 dni stanowiły 44,9% (42,5% w analogicznym okresie 2024 r.) ogółu zaświadczeń wystawionych z tytułu choroby własnej, a zaświadczenia jednodniowe 7,8%. (7,3% w 2024 r.),
- od 6 do 10 dni – 22,3% (22,3% w 2024 r.),
- od 11 do 30 dni – 27,9% (30,2% w 2024 r.).
W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego liczba zaświadczeń lekarskich o długości od 1 do 5 dni wzrosła o 2,4 punktu procentowego, a liczba zaświadczeń jednodniowych wzrosła o 0,5 punktu procentowego. Spadła za to (o 2,3 punktu procentowego) liczba zaświadczeń wystawionych na okres od 11 do 30 dni.
Absencja chorobowa w czerwcu 2025 r. z tytułu choroby własnej osób ubezpieczonych przełożyła się na:
- 1,6 mln wystawionych zaświadczeń lekarskich;
- 18,6 mln dni absencji chorobowej;
- przeciętną długość zaświadczenia lekarskiego wynoszącą 11,6 dnia.
W porównaniu do maja 2025 r. liczba zaświadczeń zmalała o 1,8%, a liczba dni absencji chorobowej zwiększyła się o 1%. W stosunku zaś do czerwca 2024 r. liczba dni absencji chorobowych zwiększyła się 4,9%, a liczba zaświadczeń lekarskich o 4,6%.
Absencja chorobowa z podziałem na wiek i płeć ubezpieczonych w ZUS-ie
W I połowie 2025 r. ponad połowę (56,1%) zaświadczeń z tytułu choroby własnej wystawiono kobietom. W I połowie 2024 r. odsetek ten był niewiele niższy i wynosił 55,6%.
Najwyższy odsetek (26,3%) liczby dni absencji chorobowej odnotowano w grupie wiekowej 30-39 lat. W populacji kobiet w tej grupie wiekowej odsetek ten wyniósł 30,4%. Natomiast wśród mężczyzn najwyższy odsetek (25,3%) odnotowano dla grupy wiekowej między 40. a 49. rokiem życia. W analogicznym okresie 2024 r. te udziały procentowe były do siebie zbliżone.
Ranking jednostek chorobowych, które powodowały niezdolność do pracy w I połowie 2025 r. (w kontekście dni absencji chorobowej) kształtuje się odmiennie w zależności od płci ubezpieczonych.
U mężczyzn najdłuższą absencję powodowały:
- ostre zakażenie górnych dróg oddechowych o umiejscowieniu mnogim lub nieokreślonym (J06) – 6,6% ogółu liczby dni absencji chorobowej mężczyzn (w I półroczu 2024 r. – 5,2%),
- bóle grzbietu (M54) – 4,8% (w I półroczu 2024 r. 4,8%),
- zaburzenia korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych (G54) – 4,0% (w I półroczu 2024 r. 4,6%).
W rankingu tym grypa (J10, J11) zajęła 14. miejsce (1,4% ogółu liczby dni absencji chorobowej mężczyzn; w I półroczu 2024 r. – 0,5%). W stosunku do analogicznego okresu 2024 r. liczba ta zwiększyła się blisko 3-krotnie. Natomiast choroba COVID-19 (U07.1) stanowiła powód 0,1% ogółu liczby dni absencji chorobowej mężczyzn (w I półroczu 2024 r. – 0,3%).
U kobiet najdłuższą absencję powodowały:
- opieka położnicza z powodu stanów związanych głównie z ciążą (O26) – 19,9% ogółu liczby dni absencji chorobowej kobiet (w I półroczu 2024 r. – 20,7%),
- ostre zakażenie górnych dróg oddechowych o umiejscowieniu mnogim lub nieokreślonym (J06) – 6,3% (w I półroczu 2024 r. – 5,0%),
- reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne (F43) – 5,5% (w I półroczu 2024 r. – 4,9%).
W rankingu tym grypa (J10, J11) zajęła 12. miejsce (1,3% ogółu liczby dni absencji chorobowej kobiet; w I półroczu 2024 r. – 0,5%). Był to niemal 3-krotny wzrost liczby dni absencji spowodowanych tą chorobą w stosunku do analogicznego okresu 2024 r. Natomiast choroba COVID-19 (U07.1) stanowiła przyczynę 0,1% ogółu liczby dni absencji chorobowej kobiet (w I półroczu 2024 r. – 0,3%)
Najczęstsze przyczyny absencji chorobowych ogółem
Najczęstszą przyczyną absencji chorobowej w I półroczu 2025 r. były:
- choroby układu mięśniowo-szkieletowego i tkanki łącznej – 16,8% ogółu liczby dni absencji (20,6 mln dni absencji chorobowej),
- choroby układu oddechowego – 16,3% (20 mln dni),
- zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania – 13,4% (16,4 mln dni),
- ciąża, poród i połóg – 13,1% (16 mln dni),
- urazy, zatrucia i inne określone skutki działania czynników zewnętrznych – 12,5% (15,3 mln dni).
Absencja chorobowa z tytułu opieki nad dzieckiem oraz innych członków rodziny osób ubezpieczonych w ZUS-ie
W I półroczu tego roku z tytułu opieki nad dzieckiem osobom ubezpieczonym w ZUS-ie wystawiono 1 583,0 tys. zaświadczeń lekarskich, łącznie na 5 915,5 tys. dni absencji chorobowej. W porównaniu do analogicznego okresu 2024 r. liczba zaświadczeń wzrosła o 3,3%, natomiast liczba dni absencji chorobowej o 1%. W przypadku opieki nad innym członkiem rodziny w I półroczu 2025 r. osobom ubezpieczonym w ZUS-ie wystawiono 251,2 tys. zaświadczeń lekarskich na łączną liczbę 1 210,1 tys. dni absencji chorobowej. W porównaniu z tym samym okresem 2024 r. wzrosła zarówno liczba dni absencji chorobowej o 5,0%, jak i liczba wystawianych zaświadczeń lekarskich o 9,9%.
Z najnowszych danych zebranych przez ZUS można wysnuć wniosek, że chorujemy częściej i dłużej niż w analogicznym okresie 2024 r. Wśród mężczyzn przyczynami, które powodowały najdłuższe absencje chorobowe, były choroby związane z ostrym zakażeniem górnych dróg oddechowych, bólami grzbietu czy zaburzeniami korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych. U kobiet za to dominowały przyczyny związane z ciążą i jej stanem, ostrym zakażeniem górnych dróg oddechowych oraz stresem i zaburzeniami adaptacyjnymi.
Autor: Sebastian Woroniak, Redaktor WERBEO