Niepełnosprawni

Aktywność ekonomiczna OzN

17 październik 2023

Na początku 2021 roku rząd przyjął „Strategię na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030”. Zakłada ona m.in., że w roku 2025 współczynnik aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnościami wzrośnie do 35% a w 2030 – do 45%.

Aktywni zawodowo to osoby w wieku 15-89 lat uznane za pracujące lub bezrobotne. O tym, jak miewa się współczynnik aktywności zawodowej (również wśród osób z niepełnosprawnościami), możemy dowiedzieć się z wyników cyklicznych Badań Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL).

Tutaj ważna uwaga. Od 2021 roku badania te monitorują aktywność ekonomiczną osób w wieku 15-89 lat. Natomiast wskaźnikiem realizacji założeń rządowej „Strategii” jest współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w tzw. wieku produkcyjnym, a więc 18-59 lat dla kobiet i 18-64 lat dla mężczyzn.

W roku 2020 współczynnik ten wyniósł 30%. Tyle więc osób mieszkających w Polsce, które prawnie uznane zostały za osoby niepełnosprawne, pracowało bądź zarejestrowało się w urzędzie pracy jako bezrobotni.

 

Lata lecą...

Teraz proponuję krótką wyprawę w przeszłość i to niezbyt odległą. Zobaczmy, jak na przestrzeni dwóch lat realizacji „Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami” zmieniała się (lub nie) nasza (OzN) aktywność zawodowa.

W ostatnim kwartale 2021 roku współczynnik aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnościami będących w wieku produkcyjnym wyniósł 33,9%. Wskaźnik zatrudnienia wynosił wówczas 31,8%, a stopa bezrobocia – 6,3%.

Pod koniec 2022 roku sytuacja wyglądała następująco:

współczynnik aktywności zawodowej – 33,5%;

wskaźnik zatrudnienia – 31,6%;

stopa bezrobocia – 5,9%.

Widzimy więc, że ubiegły rok okazał się dla głównego celu „Strategii” nieco gorszy od poprzedniego.

A tymczasem...

A tymczasem w naszej opowieści nadchodzi rok bieżący – 2023. Mija pierwszy kwartał, prowadzone są pomiary, obliczenia i dostajemy w końcu wyniki. Teraz uwaga!

W I kwartale 2023 roku mamy:

współczynnik aktywności zawodowej – 35,8%;

wskaźnik zatrudnienia – 33,5%;

stopa bezrobocia – 6.5%.

 

Tajemnica wielkiego skoku

„Jak to możliwe?” - spytacie. Jak to możliwe, że w ciągu zaledwie kilku miesięcy współczynnik aktywności zawodowej OzN w wieku produkcyjnym skoczył o ponad 2%? By odpowiedzieć na to pytanie, musimy przyjrzeć się liczbom. Otóż:

W IV kwartale 2022 roku osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym było 1416 tysięcy, a w I kwartale 2023 – już tylko 1331 tysięcy. Badana grupa zmniejszyła się więc o 85 tysięcy osób. I nie łudźcie się: nie nastąpiła tu bynajmniej seria cudownych ozdrowień. Osoby te wypadły z grupy z zupełnie innych powodów.
W IV kwartale 2022 roku aktywnych zawodowo było 474 tys. osób z niepełnosprawnościami, a w I kwartale 2023 – 477 tysięcy. Czyli 3 tysiące osób podjęło w tym czasie aktywność zawodową. Czy zostały zatrudnione? Niekoniecznie.

W IV kwartale 2022 roku zatrudnionych było 447 tys. osób niepełnosprawnych, natomiast w I kwartale 2023 roku – 446 tysięcy. W tym samym okresie liczba osób z niepełnosprawnościami, które zarejestrowały się w urzędzie pracy wzrosła z 28 tysięcy do 31 tysięcy.

Jeszcze ciekawiej się robi, jeśli porównamy ze sobą dane rok do roku, a więc I kwartał ubiegłego i I kwartał bieżącego roku. Tutaj to naprawdę można się za głowę złapać, bo:

Liczba osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym zmniejszyła się o 165 tysięcy.

Liczba aktywnych zawodowo zmniejszyła się o 37 tysięcy.

Liczba pracujących zmniejszyła się o 30 tysięcy.

Liczba zarejestrowanych w urzędach pracy jako osoby bezrobotne zmniejszyła się o 7 tysięcy.

To oczywiście bardzo pobieżna analiza – taki szybki rzut oka na dane i porównanie ich ze sobą. W statystyce jak ognia unika się wyciągania pochopnych wniosków zwłaszcza, jeśli mowa o przyczynach i skutkach. Wydaje mi się jednak, że o jeden nieśmiały wniosek mogę się pokusić.

 

Wniosek

Tym, co najlepiej zrobiło współczynnikowi aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnościami w pierwszych miesiącach 2023 roku była... zmiana mianownika! Liczba pracujących i bezrobotnych w porównaniu rok do roku znacząco spadła, ale... liczba osób z niepełnosprawnościami w wieku produkcyjnym spadła jeszcze bardziej!

Gdzie w ciągu dwunastu miesięcy zniknęło 165 tysięcy ludzi? Na to pytanie postaram się odpowiedzieć już w najbliższym odcinku z cyklu „Statystyczne Sensacje”, na który już dzisiaj serdecznie zapraszam!

Autor: Juliusz Koczaski, redaktor WERBEO