Poznaj obowiązki pracownika i pracodawcy przy rozwiązaniu umowy o pracę

1. Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia

Świadczenie pracy jest podstawowym i najważniejszym obowiązkiem pracownika, wynikającym ze stosunku pracy, powiązanym po stronie pracodawcy z obowiązkiem umożliwienia pracownikowi jej wykonywania, art. 22 par. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy – dalej k.p. W praktyce często zdarza się jednak, że strony stosunku pracy, które podjęły decyzję o jego rozwiązaniu nie są zainteresowane tym, aby pracownik w obowiązującym je okresie wypowiedzenia nadal świadczył pracę. Obowiązujące przepisy wprost pozwalają pracodawcy na zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, aż do jego upływu (art. 36[2] Kodeksu pracy). W okresie takiego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Jeśli jesteś pracodawcą, pamiętaj...

    1.Pracodawca może jednostronnie i według swobodnego uznania zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Odsunięcie pracownika od pracy w okresie wypowiedzenia nie jest uzależnione od spełnienia żadnych warunków, a przede wszystkim nie wymaga zgody pracownika. Bez znaczenia również pozostaje fakt, która ze stron dokonała wypowiedzenia umowy o pracę.

    2.Z formalnego punktu widzenia okres zwolnienia pracownika ze świadczenia pracy jest traktowany jako okres zatrudnienia. Co za tym idzie, pracownik zachowuje w tym czasie prawo do wynagrodzenia oraz wszelkie inne prawa pracownicze, a na pracodawcy jako płatniku zaliczek na podatek dochodowy oraz płatniku składek na ubezpieczenie społeczne, nadal ciążą wszystkie dotychczasowe obowiązki.

Jeśli jesteś pracownikiem, pamiętaj...

    1) Nawet jeżeli pracownik zostanie zwolniony ze świadczenia pracy okres ten nadal będzie okresem pozostawania w dyspozycji pracodawcy. W wyroku z dnia 7 lutego 2001 r., I PKN 240/00, OSNP 2002, nr 21, poz. 518, SN wskazał, że „(...) brak obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia nie jest równoznaczny z zerwaniem więzów łączących pracownika z pracodawcą i ustaniem wszelkich jego obowiązków wynikających ze stosunku pracy, pracodawca może bowiem w tym czasie żądać od pracownika wypełnienia konkretnych powinności”.

    Przykład: Pracodawca złożył Janowi T. oświadczenie o wypowiedzeniu łączącej ich umowy o pracę na czas nieokreślony. Jednocześnie poinformował go, że z uwagi na charakter pracy, jaką dotychczas wykonywał, chciałby w okresie wypowiedzenia umowy zwolnić go z obowiązku świadczenia pracy. Jednak już w drugim miesiącu okresu wypowiedzenia pracodawca zwrócił się do Jana T. z prośbą o stawienie się w zakładzie pracy i udzielenie pomocy przy wdrożeniu do pracy jego następcy. Jan T. odmówił, twierdząc, że nie ma takiego obowiązku. Pracownik nie ma w tym przypadku racji – okres zwolnienia ze świadczenia pracy jest szczególnym okresem, w którym musi on pozostawać w dyspozycji pracodawcy i ma obowiązek stawienia się w zakładzie pracy na jego wezwanie.

    2) Nawet, jeśli pracodawca wyraził zgodę na zwolnienie pracownika w czasie okresu wypowiedzenia z obowiązku świadczenia pracy, okres ten jest traktowany jako okres zatrudnienia. Co za tym idzie, pracownik zachowuje w tym czasie prawo do wynagrodzenia, a także wszelkie inne prawa pracownicze, a okres ten jest wliczany do pracowniczego stażu pracy.

  - W 2016 r. wprowadzono do Kodeksu pracy art. 37 [2], który pozwala pracodawcy na jednostronne zwolnienie pracownika ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Pracownik taki nie będzie mógł zatem ubiegać się o dopuszczenie do pracy. Oczywiście, zachowuje on prawo do wynagrodzenia. Jest to rozwiązanie korzystne dla pracodawców, którzy mogą chcieć wcześniej „pożegnać” pracownika, chociażby ze względu na chęć zachowania dobrej atmosfery w zespole. Zgodnie z orzecznictwem SN, zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia nie powinno być traktowane jak oświadczenie woli, lecz jako wyraz realizacji uprawnień kierowniczych przez pracodawcę (sygn. akt III PK 96/18). Potwierdza to tezę, iż pracodawca, w okresie zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy, może jednostronnie wezwać go do jej podjęcia, nie musząc uzyskiwać na to jego zgody - mówi Kinga Ciosk z kancelarii Raczkowski.  

2. Wolne dni na poszukiwanie pracy

Jak wynika z art. 37 k.p., w okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę, dokonanego przez pracodawcę, pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia....

czytaj więcej: www.prawo.pl

autor: Małgorzata Skibińska, Grażyna J. Leśniak

źródło: www.prawo.pl