Niepełnosprawni
Orzeczenie o grupie niepełnosprawności z MSWIA bez ulgi rehabilitacyjnej
06 wrzesień 2021
Orzeczenia wydawane od 1 stycznia 1998 r. przez organy podległe m.in. MSWiA nie mogą być uznane za orzeczenia, o których mowa w art. 26 ust. 7d pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W rezultacie osoba posiadająca takie orzeczenie o niepełnosprawności nie może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej - uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 01.09.2021 r. nr 0115-KDIT2.4011.442.2021.2.MM.
źródło: fot. pixabay
Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?
W 2016 r. komisja lekarska podlegała Ministrowi Właściwemu do Spraw Wewnętrznych przyznała wnioskodawczyni rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy (III grupa inwalidzka) – w związku z niezdolnością do pełnienia służby – trzecia grupa inwalidztwa z określeniem trwałej niezdolności do służby.
Zainteresowana w 2020 r. poniosła wydatki na własną rehabilitację (leki, dojazdy samochodem na leczenie i rehabilitację). Zadała pytanie, czy może korzystać z ulgi rehabilitacyjnej w rozliczeniu rocznym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:
„(…) W myśl art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb i art. 30da-30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.
Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7 i 7b-7g tego artykułu.
Z art. 26 ust. 7a pkt 12 i pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na:
• leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo),
• używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.
Zgodnie z art. 26 ust. 7 pkt 4 tej ustawy, wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty - w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1-3.
Stosownie do art. 26 ust. 7b tejże ustawy, wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.
Zgodnie z art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
W myśl art. 26 ust. 7f ww. ustawy ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:
1. I grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
b. znaczny stopień niepełnosprawności;
2. II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy albo
b. umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Zgodnie z art. 26 ust. 7g ww. ustawy, odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.(…)
Mając na uwadze opisany stan faktyczny wskazać należy, że stosownie do art. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 511 ze zm.), ustawa dotyczy osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem:
1. o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w art. 3 lub
2. o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub
3. o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia
• zwanych dalej „osobami niepełnosprawnymi”.
Zatem ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyraźnie rozróżnia orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności od innych orzeczeń i w dalszych przepisach szczegółowo reguluje tryb orzekania o niepełnosprawności. W konsekwencji należy uznać, że orzeczenia wydawane od 1 stycznia 1998 r. przez organy podległe m.in. MSWiA nie mogą być uznane za orzeczenia, o których mowa w art. 26 ust. 7d pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie zauważyć należy, że wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych utraciła moc ustawa z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 46 poz. 201), która przyznawała prawo do orzekania o niepełnosprawności organom podległym m.in. MSWiA. Z tych względów w art. 26 ust. 7g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono szczególną regulację dotyczącą takich orzeczeń, która daje prawo do ulgi rehabilitacyjnej także osobom posiadającym orzeczenie wydane na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r. Jednakże mając na uwadze obowiązujące od dnia 1 stycznia 1998 r. przepisy należy uznać, że decyzje przyznające rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną wydane po tym dniu przez organy podległe m.in. MSWiA można rozpatrywać w kontekście art. 26 ust. 7d pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych....