Przedłożenie pierwszego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności

Możliwość skorzystania z uprawnień pracowniczych z tytułu niepełnosprawności zależy od wliczenia pracownika do stanu osób niepełnosprawnych u danego pracodawcy. Ma to miejsce zasadniczo od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, z pewnymi wyjątkami. Tak wynika z art. 2a i art. 20c ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573).

W przypadku przedłożenia pracodawcy pierwszego orzeczenia o niepełnosprawności, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność (art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji). Oznacza to, że do pracownika przedstawiającego pracodawcy pierwsze orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, od dnia jego przekazania należy stosować skrócone normy czasu pracy wynoszące 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Ponadto od tego dnia osoba ta nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Wskazanych norm czasu pracy oraz zakazu pracy w nadgodzinach i w nocy nie stosuje się:

    do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz
    gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

Jeżeli chodzi o pierwszy urlop dodatkowy, to pracownik niepełnosprawny nabywa do niego prawo po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia go do określonego przepisami stopnia niepełnosprawności w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Przy czym przez dzień zaliczenia do stopnia niepełnosprawności należy rozumieć dzień posiedzenia zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Urlop dodatkowy nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Przy czym, jeżeli urlop dodatkowy przysługujący na podstawie odrębnych przepisów jest niższy niż 10 dni roboczych, pracownikowi przysługuje urlop z tytułu niepełnosprawności.

W przypadku gdy pracownik przedstawia orzeczenie o niepełnosprawności, ale pozostaje na dotychczasowym stanowisku pracy, nie ma potrzeby kierowania go do lekarza medycyny pracy na badania profilaktyczne. Tylko w razie zmiany stanowiska, bądź warunków na stanowisku, konieczne byłoby wysłanie pracownika na badania.

W omawianej sytuacji skrócone normy czasu pracy należy stosować do pracownika dopiero od dnia przedłożenia orzeczenia o niepełnosprawności (tj. od 10 września 2021 r.), a nie od dnia wydania tego orzeczenia. Prawo do pierwszego urlopu nabędzie on po przepracowaniu roku od dnia zaliczenia go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (przykład).