Jakim ubezpieczeniom podlega niepełnosprawny przedsiębiorca

W przypadku prowadzenia przez rencistę działalności pozarolniczej nie zawsze stanowi to dla niego tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Art. 9 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że osoby które mają ustalone prawo do emerytury lub renty mogą podlegać dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Natomiast osoby prowadzące działalność pozarolniczą, mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury. Identyczna zasada stosowana jest do osób pobierających rentę socjalną, a co za tym idzie, niepełnosprawny przedsiębiorca pobierający wspomniane świadczenia powinien zgłosić się do ubezpieczeń społecznych.

Jeżeli chodzi o osoby z ustalonym prawem do renty rodzinnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, to mogą one podlegać wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Emerytalne i rentowe jest dla nich dobrowolne, jednak w przypadku zgłoszenia do tych ubezpieczeń obowiązkowe staje się również ubezpieczenie wypadkowe.

W przypadku przedsiębiorców, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej przewidziane są następujące ulgi w opłacaniu składek:

• ulga na start - można z niej korzystać przez pierwsze 6 pełnych miesięcy funkcjonowania firmy,
• preferencja w opłacaniu składek społecznych i zwolnienie z uiszczania składki na Fundusz Pracy przez 24 miesiące - można z niej skorzystać od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności lub dopiero po zakończeniu ulgi na start,
• mały ZUS, czyli opłacanie obniżonych składek społecznych naliczonych w oparciu o osiągnięty dochód.
  
  

Trzeba tutaj zaznaczyć, że żadna z powyższych ulg nie zwalnia z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne ani nie obniża jej wysokości. Zwolnienie takie przyznawane jest na mocy odrębnych przepisów. Art. 82 ust 9 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określa wprost, że zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej otrzyma niepełnosprawny przedsiębiorca, który ma orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz opłaca podatek w formie karty podatkowej lub osiąga przychód z działalności nie wyższy niż połowa minimalnej emerytury obowiązującej w danym roku kalendarzowym. Osoby, Które zaliczone są do kategorii lekkiego stopnia niepełnosprawności nie skorzystają z tej ulgi.

W sytuacji kiedy niepełnosprawny przedsiębiorca (posiadający orzeczenie o niepełnosprawności) opłaca składki społeczne, może starać się o refundację składek emerytalnych i rentowych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Jednak aby było to możliwe, konieczne jest spełnienie kilka warunków formalnych, tzn.:

• dokonanie rejestracji w ewidencji prowadzonej przez PFRON,
• przekazanie wymaganych przez PFRON dokumentów,
• opłacanie terminowo składek ZUS.
  
  

Wniosek o wypłatę refundacji składek emerytalnych i rentowych (druk Wn-U-G) składa się co miesiąc w terminie do ostatniego dnia miesiąca. Kiedy ostatni dzień miesiąca przypada w dzień wolny od pracy, wtedy termin wydłuża się do dnia roboczego następującego po ostatnim dniu miesiąca. Wysokość refundacji zależy od stopnia niepełnosprawności, jakie przedsiębiorca posiada.


W przypadku orzeczonego:

• lekkiego stopnia niepełnosprawności można liczyć na zwrot 30 proc. składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe,
• umiarkowanego stopnia niepełnosprawności można liczyć na zwrot 60 proc. składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe,
• znacznego stopnia niepełnosprawności można liczyć na zwrot 100 proc. składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
  
  

Niepełnosprawny przedsiębiorca może korzystać z ulg w opłacaniu składki zdrowotnej oraz starać się o refundację składek emerytalnych i rentowych z PFRON. Istotne przy ustalaniu dodatkowych przywilejów jest w tym przypadku to, jaki stopień niepełnosprawności został orzeczony, a także to czy samozatrudniony posiada prawo do renty.



Autor: Piotr Świerżewski, Redaktor OBPON