Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej osoby niepełnosprawnej prowadzącej działalność gospodarczą

W przepisach o ubezpieczeniach przewidziane zostało całkowite zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej lub też obniżenie jej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy opłacanej z działalności. Warto wiedzieć, że takie przywileje mogą przysługiwać emerytom i rencistom, a także osobom o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

Często ma miejsce taka sytuacja, gdy dana osoba osiągając ustawowy wiek uprawniający do emerytury, decyduje się kontynuować dotychczas prowadzoną działalność. Może się również zdarzyć, że już po przejściu na emeryturę czy rentę osoby starsze rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej. Obowiązek opłacania składek społecznych zasadniczo omija emerytów prowadzących działalność, ale wciąż mają obowiązek opłacania składki zdrowotnej. Jeżeli jednak emeryt czy rencista spełnia warunki, o których mowa w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej, może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej.

I tak, w przypadku gdy osoba będąca na emeryturze czy rencie pobiera świadczenie emerytalne/rentowe (brutto) w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia (wynoszącego w 2023 roku 3 490 zł, a od lipca 2023 roku 3 600 zł brutto) i gdy osoba ta:

• uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury lub
• opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej,

to jest ona zwolniona z obowiązku opłacania składek ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzonej działalności.

Z obowiązku opłacania składki zdrowotnej mogą być także zwolnione niektóre z osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą. Podobnie jak w przypadku emerytów i rencistów tak i tutaj muszą być spełnione określone warunki. Ze zwolnienia z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne może skorzystać osoba, która posiada umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności, w przypadku gdy:

• uzyskuje ona przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury (od 1 marca 2023 r. 794,22 zł) lub
• opłaca ona podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Trzeba tu jednak zwrócić uwagę, że w przypadku osób niepełnosprawnych nie bierze się pod uwagę wielkości otrzymywanego zasiłku. Otrzymujący rentę z tytułu niepełnosprawności powyżej kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2023 roku 3 490 zł lub od 1 lipca 3 600 zł brutto), mogą również korzystać z ulgi zwalniającej z obowiązku opłacania składki zdrowotnej.

Warto wiedzieć, że zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej przysługuje także osobom niepełnosprawnym, które nie posiadają ustalonego stopnia niepełnosprawności, ale mają wydane przez lekarza orzecznika ZUS odpowiednie orzeczenie lekarskie o ustaleniu niezdolności do pracy. Wówczas orzeczenie takie jest wystarczającą podstawą, aby niepełnosprawny przedsiębiorca mógł skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek zdrowotnych.

Zgodnie z art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej jeżeli osoba, która posiada umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności uzyskuje przychody jedynie ze źródła, jakim jest prowadzona przez nią działalność gospodarcza (czyli nie posiada innego tytułu do objęcia ubezpieczeniami), ma możliwość opłacania składki zdrowotnej w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Trzeba jednak zaznaczyć, że ta możliwość nie dotyczy przedsiębiorców rozliczających się z tytułu podatku dochodowego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej. Zasada dotyczy wyłącznie przedsiębiorców, którzy wybrali opodatkowanie na zasadach ogólnych.

Dodatkowe zwolnienie ze składki zdrowotnej

Dodatkowe zwolnienie ze składki zdrowotnej obowiązujące od 2022 roku wprowadził Nowy Ład. Składka na ubezpieczenie zdrowotne nie musi być opłacana przez pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu jest nie wyższa niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w dniu pierwszego stycznia danego roku, od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej, w przypadku gdy osoba ta:

• uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nie wyższej niż 50% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu pierwszego stycznia danego roku oraz
• opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Autor: Piotr Świerżewski, Redaktor WERBEO