Koszt badań lekarskich pracowników

Pracownik podlega wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. Ponadto lekarz medycyny pracy może również zalecić dodatkowe badania lekarskie, aby pracownik został dopuszczony do wykonywania pracy na określonym stanowisku. W każdym przypadku takich badań ich koszt pokrywa pracodawca. Jest to jego ustawowy obowiązek, który wynika z art. 229 § 6 Kodeksu pracy. Nie jest to świadczenie poniesione przez pracodawcę za pracownika i dlatego nie może zostać uznane za przychód pracownika.

Żeby uznać określone świadczenie za przychód ze stosunku pracy jego otrzymanie musi być w związku z łączącym pracownika i pracodawcę stosunkiem prawnym.

Posłużmy się zatem w tym miejscu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że "Za przychody ze stosunku pracy uznaje się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.".

A zatem, nawet w przypadku gdy pracownik poniesie koszty badań lekarskich, które następnie zostaną mu przez pracodawcę zwrócone, wartość tych kosztów nie może zostać uznana za przychód pracownika. Z przepisu jasno wynika, że obciążają one pracodawcę. Czy zatem mogą zostać zakwalifikowane jako koszty uzyskania przychodu?

Zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak i ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych definiuje koszty uzyskania przychodu jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. W obydwu ustawach zawarty został również katalog wyłączeń z kosztów uzyskania przychodu.
By móc uznać określone świadczenie za koszt uzyskania przychodu musi być on poniesiony w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. A co za tym idzie, pomiędzy kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Trzeba więc uznać, że wydatkiem, który został poniesiony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą będzie wydatek poniesiony, aby pokryć koszty wstępnych, kontrolnych i okresowych badań lekarskich pracowników. I dlatego takie wydatki będą uznawane za koszty uzyskania przychodu.

Praca, którą świadczy pracownik generuje przychód, zaś pracownik może zostać dopuszczony do pracy dopiero w momencie, kiedy posiada aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Na potwierdzenie tego wypada dodać, że w katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, jakie znajdują się zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych nie uwzględnione zostały świadczenia dotyczące pokrycia badań lekarskich dla pracownika.

Autor: Piotr Świerżewski, Redaktor WERBEO