Jak stworzyć dostępne miejsce pracy

O tym Jak rekrutować osoby z niepełnosprawnościami (link) pisaliśmy wcześniej. Dopowiedzmy, że podczas rozmowy rekrutacyjnej warto dopytać samego kandydata, jakie ma potrzeby w zakresie dostosowania miejsca pracy, jakie ma oczekiwania. 

Rekomendujemy także przydzielenie przewodnika na pierwsze tygodnie wdrożenia do pracy, do którego osoba z niepełnosprawnościami będzie mogła zwracać się z pytaniami, co pomoże szybciej wdrożyć się w zadania i zintegrować z zespołem. 

Należy także - po uprzedniej zgodzie osoby z niepełnosprawnością - poinformować zespół o przywilejach OzN i jej szczególnych potrzebach oraz wynikających z nich zmianach w organizacji miejsca pracy ( np. skróconym czasie pracy i dniu wolnym na wizytę u specjalisty, gdy jest to osoba z niepełnosprawnością umiarkowaną lub znaczną, innym usytuowaniu sprzętu biurowego), a pracownikowi z orzeczeniem wyjaśnić reguły organizacyjne obowiązujące u pracodawcy (sposób zgłaszania zwolnień, dress code, godziny pracy).

Po około dwóch tygodniach pracy warto zweryfikować, czy nie wynikły inne utrudnienia i potrzeby pod kątem dostosowań, których nie przewidziano podczas rozmowy kwalifikacyjnej.

Dostosowania miejsca pracy dla osób niewidomych i niedowidzących

Taki asystent będzie obligatoryjny dla osoby z niepełnosprawnością wzrokową, która musi poznać i zapamiętać punkty orientacyjne w przestrzeni, w pomieszczeniach, z których będzie musiała korzystać. Należą do nich:

Warto zaprezentować jej także i wyczulić na niebezpieczeństwa np. schody, wystające elementy umeblowania, progi, drzwi obrotowe, przeszklenia. 

Na komputerze osoby niewidomej należy zainstalować czytnik ekranu, na przykład bezpłatny NVDA oraz wyposażyć stanowisko w słuchawki, by syntezator mowy nie przeszkadzał innym pracownikom. Warto zadbać także, aby dostępne cyfrowo były i inne, używane w pracy systemy i komunikatory. 

Wszelkie dokumenty i procedury oraz wnioski (np. urlopowe) najlepiej udostępnić pracownikom także w wersji elektronicznej, wtedy osoba niewidząca bez trudu odczyta je przy pomocy czytnika ekranu. 

Potrzebne przyciski na urządzeniach warto zaznaczyć wypukłymi naklejkami i przede wszystkim pamiętać, aby nie zmieniać rozmieszczenia przedmiotów w pomieszczeniach. 

W przypadku osób głuchych przyda się pomoc przy wypełnianiu dokumentacji kadrowej i umówieniu medycyny pracy oraz przekazania reguł organizacyjnych.

Należy pamiętać, że osoba niedosłysząca może nie wychwycić informacji przekazywanych na spotkaniach grupowych, gdzie nierzadko mówi kilka osób naraz z różnych kierunków, dlatego warto przekazywać jej osobiście ustalenia z takich spotkań, dobrą praktyką będą podsumowania mailowe, wysyłane do wszystkich, co wyeliminuje poczucie traktowania na innych warunkach, zarówno przez zespół, jak i przez osobę z niepełnosprawnością. 

Stanowisko pracy osoby niesłyszącej lub niedosłyszącej nie powinno być usytuowane tyłem do drzwi lub ciągów komunikacyjnych, ponieważ uniemożliwi to jej kontrolowanie bieżących sytuacji, a dochodzące odgłosy mogą sprawiać dyskomfort i utrudniać rozumienie innych komunikatów.

Prostym i najtańszym rozwiązaniem w przypadku dostosowania miejsca pracy do potrzeb osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu jest oferta pracy zdalnej w miejscu zamieszkania. Dzięki temu unikniemy nie tylko kosztów, ale także nieprzewidzianych absencji spowodowanej trudnościami komunikacyjnymi w przypadku złych warunków pogodowych. 

Miejsce pracy powinno być dostosowane do osoby z niepełnosprawnością ruchową w trzech kategoriach:

Ponieważ ostatnio karta parkingowa, uprawniająca do parkowania na kopercie, wydawana jest przy znacznych dysfunkcjach, warto we własnym zakresie zadbać, aby osoba z niepełnosprawnością ruchową miała miejsce parkingowe w pobliżu wejścia do budynku oraz uczulić innych pracowników, aby w pobliżu tego miejsca parkowali w pewnej odległości od jego krawędzi, ponieważ OzN musi mieć miejsce na wydostanie wózka. 

Konieczne może okazać się także poproszenie współpracowników, aby nie dopinali rowerów do podjazdu, ponieważ w ten sposób uniemożliwiają przejazd po nim wózkowi. 

Toaleta powinna oczywiście znajdować się w łatwo dostępnym miejscu bez progów z możliwym dojazdem i odpowiednio dużą przestrzenią. Odpowiednie wytyczne na temat dostępności toalety dla osób z niepełnosprawnościami znajdziemy w przepisach prawa budowlanego.

Na stanowisku pracy potrzebne urządzenia powinny znajdować się na wysokości umożliwiającej samodzielne korzystanie osobie z niepełnosprawnością kończyn dolnych, podobnie biurko powinno być nieco niższe niż standardowe, pożądane - regulowane. 

W przypadku niepełnosprawności kończyn górnych należy zadbać o dostosowanie urządzeń peryferyjnych do sprzętu np. myszek do komputera. 

Pod warunkiem, że zatrudniany pracownik z niepełnosprawnością jest zarejestrowany w urzędzie pracy, pracodawca może ubiegać się o zwrot kosztów poniesionych na dostosowanie miejsca pracy, w wysokości nie przekraczającej 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia. Środki te można przeznaczyć na zakup potrzebnego sprzętu i elementów wyposażenia, ale wydatkować dopiero po podpisaniu umowy ze starostwem.

Na stronie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowego Instytutu Badawczego (www.ciop.pl) można skorzystać z narzędzi pomagającego zaprojektować miejsce pracy pod kątem potrzeb osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.

Różnorodny zespół nie powinien wykluczać osób z niepełnosprawnościami podczas wydarzeń integracyjnych - mnogość możliwych atrakcji z pewnością pozwoli znaleźć miejsce dostępne dla wszystkich, gdy z uważnością pomyślimy o tym wcześniej. 

Dostępność miejsca pracy i otwartość zespołu na różnorodność to ważne cegiełki w procesie adaptacji do nowej pracy, dlatego warto dołożyć starań, aby przebiegły jak najlepiej, co daje gwarancję na długotrwałą pracę osoby z niepełnosprawnością i lojalnego pracownika.