Praca

Konflikty w pracy

22 kwiecień 2024

Praca zawodowa jest specyficzną aktywnością, na którą składa się wiele czynników. Relacje międzyludzkie są jednym z ważniejszych aspektów. Miejsce pracy jest przestrzenią, gdzie przecinają się różne interesy i stykają się odmienne osobowości. Do tego dochodzi stres i rywalizacja. W takim środowisku konfliktów nie da się uniknąć. Trzeba wiedzieć, w jaki sposób je neutralizować.


Spory stare, jak ludzkość

Jak świat światem antagonizmy między ludźmi zawsze były, są i będą. Ich katalizatorem są emocje, których nie da się całkowicie wyłączyć, nawet w pracy, gdzie na pierwszym miejscu powinien się znaleźć profesjonalizm. Nie zawsze to się udaje. Winna jest tutaj ludzka psychika, która na pierwszym miejscu zawsze stawia emocje a nie racjonalność. Człowiek postrzega świat w sposób wyrywkowy, przez pryzmat swoich uczuć i doświadczeń. To wszystko staje się katalizatorem sporów w miejscu pracy. Do tej wybuchowej mieszanki można jeszcze dopisać odmienne interesy oraz wyznawane wartości. Spory wynikają również z niedopasowania charakterologicznego członków zespołu, co przekłada się na nieumiejętność nawiązania i utrzymania dobrych relacji. Eskalacji konfliktu sprzyja także niewłaściwe przekazywanie informacji zwrotnych czy brak konstruktywnej krytyki oraz nieumiejętność jej przyjmowania.

Wszystkim zaangażowanym osobom powinno zależeć, by nieporozumienie trwało, jak najkrócej. Długotrwałe i nierozwiązane konflikty mają negatywny wpływ na atmosferę. Przebywanie w skonfliktowanym środowisku może odbić się na efektywności pracy i zdrowiu psychicznym osób zaangażowanych w spór. Pracownicy stają się wówczas mniej wydajni. Spada też ich wewnętrzna motywacja do działania. Rezultatem takiego stanu rzeczy będzie duża rotacja pracowników i problem ze znalezieniem osób o odpowiednich kwalifikacjach Dlatego warto jak najszybciej reagować na wszystkie niepokojące sygnały. Zdaniem psychologów czas trwania konfliktu zależy od wielu czynników m.in. przyczyny powstania sporu, momentu podjęcia działań prowadzących do jego rozwiązania, a także temperamentu stron zaangażowanych.

Trudna sztuka gaszenia pożarów, wybuchających między pracownikami, przypada bezpośrednim przełożonym. Osoby je piastujące powinny się wykazać wysoką kulturą osobistą. Zdecydowanie też muszą jasno i w konkretny sposób formułować komunikaty, oraz potrafić przeprowadzać trudne rozmowy z pracownikami. Przekazywanie informacji musi być proste i precyzyjne zarazem, bez względu na to, czy komunikat jest kierowany do pracowników w siedzibie firmy, czy pracujących zdalnie.

Dla większego zrozumienia procesu i mechanizmu konfliktów w pracy przyda się wiedza o tym, że każdy konflikt w pracy składa się z pięciu faz:
  1. fazy przeczuć
  2. fazy wrogości
  3. fazy kulminacji
  4. fazy wyciszenia
  5. fazę porozumienia.

Radzenie sobie z konfliktami

Najgorszą rzeczą, jaką można zrobić, gdy zaistnieje konflikt w pracy, to go zignorować. Wtedy na pewno będzie on eskalował i narobi duże spustoszenie w zespole. W takiej sytuacji trzeba działać szybko i umiejętnie. Istnieje wiele strategii rozwiązywania konfliktów w pracy.
Najbardziej efektywnym z nich jest konfrontacja. Konfrontacja trochę brzmi groźnie, ale to nic innego, jak spotkanie, w którym biorą udział skonfliktowane strony. Oczywiste je, że udział w takim spotkaniu odbywa się za zgodą skłóconych stron, a jego celem jest wypracowanie kompromisu, satysfakcjonującego dla wszystkich antagonistów. Podczas konfrontacji jest czas i przestrzeń, by otwarcie i spokojnie przedstawić swoje poglądy i wersje wydarzeń. Zainteresowani prezentują także swój plan rozwiązania konfliktu. Dobrym wyjściem jest, w tego typu spotkaniach wyznaczyć w miarę bezstronnego mediatora w osobie pracodawcy bądź menadżera wyższego szczebla. Jego rolą będzie pilnowanie, by spotkanie było merytoryczne i w razie potrzeby sprowadzanie rozmowy do meritum sprawy, aby wygasić konflikt i uzyskać porozumienie między stronami.

Prewencja i technologia przychodzą z pomocą

Nie od dziś wiadomo, że lepiej zapobiegać niż walczyć z konsekwencjami zaniedbań. Dlatego nie od rzeczy będzie wdrożenie w firmie strategii prewencyjnej, mającej na celu minimalizowanie ryzyka wystąpienia konfliktów.
Pierwszym krokiem ku temu będzie organizowanie szkoleń, podczas których pracownicy będą zdobywać umiejętności rozwiązywania sporów oraz skutecznej komunikacji.
System mentorstwa, to nie tylko opieka i nauka zawodu. Dobre praktyki polegające na wspieraniu przez doświadczonych pracowników osób stawiających pierwsze kroki w zawodzie stanowi dobrą platformę do budowania pozytywnych relacji w zespole. Mentorzy, będący częścią zespołu, pełnią rolę mediatorów i pomagają w rozwiązywaniu sytuacji konfliktowych na ich początku.

Z pomocą w zarządzaniu konfliktami w miejscu pracy przychodzi technologia. Menadżerowie mają do wyboru aplikacje do zgłaszania problemów, platformy do anonimowego wyrażania opinii oraz systemy monitorowania nastrojów pracowników to tylko niektóre przykłady narzędzi, które pomagają skutecznie zarządzać konfliktami na różnych poziomach organizacji.  Dzięki nim firmy tworzą środowisko, w którym każdy pracownik czuje się ceniony, co redukuje potencjalne konflikty związane z dyskryminacją czy uprzedzeniami.

Monika Łysek, Redaktor WERBEO