Wynagrodzenie brutto i netto – z czego wynika różnica?

W ostatnich latach weszło w życie wiele przepisów, które wpłynęły na sposób rozliczania wynagrodzeń pracownika i kalkulację kwot brutto i netto. Są to między innymi: zmiany wysokości kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy, zmiany w skali podatkowej, wprowadzenie tzw. ulgi dla młodych oraz Pracowniczych Planów Kapitałowych czy też zmiana sposobu liczenia zaliczek na PIT, tzw. pełna progresja.

Wynagrodzenie brutto

Wynagrodzenie brutto nie zostało zdefiniowane w żadnym akcie prawnym. Przyjmuje się, że jest to wynagrodzenie przed dokonaniem z niego potrąceń. Występuje ono najczęściej w umowach. Najbliższym terminem prawnym do wynagrodzenia brutto mógłby być przychód, którym są, co do zasady, otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wynagrodzenie netto, czyli wynagrodzenie „na rękę”

Wynagrodzenie netto, potocznie zwane wynagrodzeniem „na rękę” również nie jest terminem prawnym. Jest to wynagrodzenie po dokonaniu z niego potrąceń, a więc faktycznie otrzymane. Tymi potrąceniami są składki na ubezpieczenia społeczne, składka na ubezpieczenie zdrowotne, zaliczka na PIT oraz ewentualnie inne potrącenia, np. składka pracownika na PPK albo PPE.

Kalkulacja faktycznie uzyskanego wynagrodzenia netto w danym roku podatkowym możliwa jest dopiero na etapie zeznania podatkowego, gdzie wskutek np. odliczenia przysługujących ulg, kalkulowana jest efektywna stawka opodatkowania, ostateczna w danym roku podatkowym. Ponieważ zależy to od konkretnej sytuacji danego podatnika, poniżej przedstawiona zostanie kalkulacja brutto-netto na bazie miesięcznej.

Ponadto, składki i odliczenia od wynagrodzenia brutto mogą się różnić w zależności od stosunku prawnego łączącego strony. Najczęstszą formą jest to umowa o pracę, dlatego też na niej skupia się niniejsze opracowanie. Poniższe mechanizmy można zastosować do innych umów, jednak należy mieć na uwadze występujące różnice, np. umowa o dzieło nie stanowi samodzielnego tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego.

 Składki na ubezpieczenia społeczne oraz składka zdrowotna

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód. Stopy procentowe składek po stronie pracownika wynoszą: 9,76 proc. na ubezpieczenie emerytalne, 1,50 proc. na ubezpieczenie rentowe oraz 2,45 proc. na ubezpieczenie chorobowe. Składki emerytalne i rentowe naliczane są tylko do osiągnięcia rocznego ograniczenia podstawy wymiaru, który w 2021 r. wynosi 157 770 zł.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pomniejszonej o kwoty tych składek finansowanych przez ubezpieczonych. Innymi słowy, podstawę obliczenia tej składki stanowi przychód minus wyżej wymienione składki ZUS pracownika. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki. Nieodliczalną część 1,25 proc. składki zdrowotnej czasami nazywa się ukrytym podatkiem.

Pracownicze Plany Kapitałowe/Pracownicze Plany Emerytalne

PPK finansowane są z trzech źródeł. Po pierwsze, przez samego uczestnika z wpłaty podstawowej, która wynosi, co do zasady, 2 proc. wynagrodzenia oraz dobrowolnej wpłaty dodatkowej w wysokości do 2 proc. wynagrodzenia. Po drugie, podmiot zatrudniający dokonuje wpłaty podstawowej w wysokości 1,5 proc. wynagrodzenia oraz dobrowolnej wpłaty dodatkowej w wysokości do 2,5 proc. wynagrodzenia. Po trzecie, niektóre wpłaty są finansowane z budżetu państwa. Co ważne, wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający nie są wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia wysokości obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, natomiast wliczane są do podstawy do opodatkowania.

Podobnie, uczestnictwo w PPE może mieć wpływ na wynagrodzenie netto. W przypadku PPE, wpłata pracownika jest dobrowolna, natomiast składka pracodawcy nie może być niższa niż 3,5 proc. i przekraczać 7 proc. wynagrodzenia brutto pracownika....

czytaj więcej: www.prawo.pl

autor: Sebastian Kałuża

źródło: www.prawo.pl