O co walczą współczesne feministki

Tezę taką dobitnie udowadniają badania tegorocznej noblistki w dziedzinie ekonomii, Amerykanki pracującej na uniwersytecie harwardzkim, Claudi Goldin. O zgrozo - to zaledwie trzecia laureatka-kobieta odbierająca Nobla z ekonomii, choć nagrodę tę przyznawano już po raz 55!

Profesor Goldin uhonorowano “za pogłębienie wiedzy na temat sytuacji kobiet na rynku pracy”. Badaczka wyliczyła, ile kobietę kosztuje urodzenie i wychowanie dziecka. Wyjaśniła ile wynosi i skąd bierze się tzw. luka płacowa oraz dysproporcje w awansie kobiet ich niedostateczne reprezentowanie w życiu społecznym i na rynku pracy na wysokich stanowiskach. Claudia Goldin prześledziła archiwa z przeszło 200 lat (dane z USA) i wskazała jak wskaźniki zatrudnienia zmieniały się w czasie. Co bardzo smutne, w całym tym okresie udział kobiet w rynku pracy nie wykazywał tendencji wzrostowej i zmniejszył się wraz z przejściem od gospodarki i społeczeństwa rolniczego do przemysłowego ( wykres przybrał formę krzywej w kształcie litery U), a następnie zaczął rosnąć wraz z rozwojem sektora usług na początku XX w.

Dziwi to tym bardziej, że równocześnie poziom wykształcenia kobiet stale się podnosił i obecnie, w większości krajów o wysokich dochodach znacznie przewyższa poziom wykształcenia mężczyzn!!!
W tym zakresie sytuacja kobiet zaczęła się poprawiać wraz ze zwiększeniem dostępu do pigułek antykoncepcyjnych, bowiem dały one nowe możliwości planowania wykształcenia i kariery.

Goldin ciekawie wyjaśnia także lukę płacową, wskazując, że różnica w zarobkach pojawia się wraz z urodzeniem pierwszego dziecka przy osobach wykonujących ten sam zawód. Od tego momentu wynagrodzenie kobiet przestaje rosnąć tak szybko, jak mężczyzn. Profesor Goldin podkreśla także, że częściowo oczekiwania kobiet wobec kariery kształtują się na podstawie wzorców wyniesionych z domu. Jeśli matka wróciła do pracy dopiero, gdy dzieci podrosły - rozwój kariery córki będzie wolniejszy.

Przewodniczący Komitetu ds. Nagrody Nauk Ekonomicznych Jakob Svensson w mowie uzasadniającej przyznanie nagrody zaakcentował fakt, iż zrozumienie przyczyn “leżących u podstaw sytuacji kobiet na rynku pracy, pozwoli wyeliminować te bariery i przeszkody”, aby osiągnąć pożądane od końca XIX w.równouprawnienie, bowiem badania Goldin wskazują “siły napędowe zmian i przyczyny utrzymujących się do dziś różnic między płciami”.


Światowy Dzień Feminizmu

Z okazji Światowego Dnia Feminizmu, przypadającego 7 listopada, warto uzmysłowić sobie, że kobiety były i są przedmiotem dyskryminacji. Choć wywalczyły sobie emancypację intelektualną, polityczną i społeczną, nadal do zrobienia pozostaje wiele w kwestiach ekonomicznych. Luka płacowa w Polsce wynosi aż 8,5%), dostęp do stanowisk kierowniczych, możliwości awansu, ale także naprzemienna opieka nad dziećmi oraz prawo do antykoncepcji i legalnej aborcji to hasła, o które nadal walczą feministki, z różnym powodzeniem w róznych regionach.

Czy można być wobec nich obojętną? “Jesteś albo feministką, albo masochistką. Trzeciej drogi nie ma” - mawiała Gloria Steinem, twarz tzw. drugiej fali feminizmu, która w latach 60. i 70. zabiegała o dostęp do antykoncepcji.  Czy można wobec tych haseł być obojętnym? Przez wiele stuleci można było być… ale już po prostu - nie wypada.