Praca

Wykonywanie pracy online w miejscu innym niż uzgodnione a wypadek

28 styczeń 2025

W pracy zdalnej najważniejsze jest wywiązywanie ze swoich obowiązków, a miejsce skąd jest wykonywana, zdaje się drugorzędne. Nic bardziej mylnego. Lokalizacja ma znaczenie w momencie, gdy zdarzy się wypadek.

Praca zdalna jest wygodnym sposobem na aktywność zawodową. Korzystają z niej osoby z niepełnosprawnością, kobiety mające pod opieką dzieci lub starszych rodziców, a także specjaliści, którzy nie ruszając się z domu, mogą pracować w wielkich firmach.

„Dom” – to on się najbardziej kojarzy z wykonywaniem pracy zdalnej i to w nim faktycznie taka praca jest wykonywana. Jednak zdarza się, że podczas ładnej pogody pracownik wyjdzie z laptopem do parku, albo wyjedzie na działkę. Są osoby lubiące kawiarniany gwar i pracują w lokalu niedaleko domu. Zmiana, wydawać się może niewielka, jednak w świetle obowiązującego prawa ma kolosalne znaczenie.

Miejsce pracy ustalasz z pracodawcą

Życie chciałoby iść swoją drogą, a prawo woła hola, hola nie wolno! Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy, a dokładniej z art. 6718 Kodeksu pracy, praca zdalna może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Ustalenie między pracodawcą, a pracownikiem miejsca wykonywania pracy, dokonuje się podczas zawierania umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia.

W drugim przypadku uzgodnienie może być dokonane z inicjatywy pracodawcy albo na wniosek pracownika, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Dodatkowo przed rozpoczęciem pracy zdalnej, pracownik potwierdza w oświadczeniu zapoznanie się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady BHP pracy zdalnej oraz zobowiązuje się do ich przestrzegania.

Wypadek się zdarzył w innym miejscu niż ustalone

Zatem w sytuacji, gdy miejsce wykonywania pracy online zostało oficjalnie uzgodnione z pracodawcą, a ktoś wykonuje swoje obowiązki w innym miejscu, bez wiedzy i zgody, to zgodnie z nomenklaturą prawniczą „dochodzi do naruszenia porządku pracy”. W takim przypadku, gdyby doszło w tym nieuzgodnionym miejscu do wypadku przy pracy, byłaby to okoliczność, która mogłaby wskazywać, że zdarzenie nie miało związku z pracą.

Wtedy pracownikowi może nie zostać przyznane świadczenie chorobowe, a odszkodowanie przysługujące z racji wypadku w miejscu pracy, może zostać zakwestionowane.

Ponadto, jak pytają eksperci, jeśli do wypadku doszło w miejscu nieuzgodnionym z pracodawcą, to czy wciąż i w ogóle można zdarzenie rozpatrywać jako wypadek przy pracy? Dodatkowym problemem może okazać się przestrzeganie zasad BHP. Ze względu właśnie na BHP pracodawca musi wiedzieć, gdzie praca jest wykonywana. W przypadku, gdy pracodawca ma wątpliwości co do warunków BHP, powinien zobowiązać pracownika do poprawienia warunków wykonywania pracy bądź wezwać do pracy w biurze.

Jednakże pewne obowiązki leżą po stronie pracodawcy. To on musi gromadzić i archiwizować wnioski pracownika dotyczących pracy na odległość. Ich brak nie oznacza, że wypadek nie miał miejsca. PIP podczas kontroli może ukarać pracodawcę za brak ewidencji pracy zdalnej. Pracodawca może natomiast ukarać pracownika karą porządkową za nieprzestrzeganie przepisów wewnętrznych dotyczących pracy zdalnej. Sam zaś brak dokumentacji nie może być podstawą do nieuznania zdarzenia za wypadek przy pracy.

Ważne jest by, gdy dojdzie do wypadku w czasie w pracy zdalnej, stosować takie same przepisy, jak dla wypadku przy pracy stacjonarnej. Pracodawca może napotkać istotne problemy w ustalaniu okoliczności wypadku przy pracy zdalnej. Jeśli zdecyduje się na oględziny miejsca zdarzenia, to musi przeprowadzić je w szczególności z poszanowaniem prawa do prywatności pozostałych domowników. Inny problem może pojawić się w sytuacji, gdy miejsce pracy zdalnej pracownika jest za granicą albo w miejscu wcześniej niezgłoszonym pracodawcy. Natomiast samo ustalenie okoliczności wypadku przy pracy zdalnej ma istotne znaczenie w kontekście art. 21 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Przepis ten stanowi, że świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują, jeśli wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było udowodnione naruszenie przez pracownika przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane umyślnie lub rażącym niedbalstwem.

Ta garść regulacji prawnych powinna przekonać pracownika, by formalnie i oficjalnie ustalał swoje miejsce pracy z pracodawcą. Natomiast ten ostatni powinien się wykazywać zrozumieniem i elastycznością i wiedzieć, że nie zawsze dom to miejsce sprzyjające pracy zdalnej.

Autor: Monika Łysek, Redaktor WERBEO