Prawo

Nowe przepisy w sprawie przedłużania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności

05 styczeń 2024

Od czasu zakończenia stanu epidemii, który wydłużał okres ważności orzeczeń o niepełnosprawności, nastąpiły spore opóźnienia w ustalaniu terminów komisji orzeczniczych, wynikające z kulminacji licznych wniosków, które automatycznie przedłużono w trakcie trwania epidemii covid. Formalnie wniosek można złożyć nie wcześniej niż 30 dni przed końcem ważności wcześniejszego orzeczenia, jednakże oczekiwanie na skład orzekający trwa obecnie nawet do ośmiu miesięcy!

Aby temu zaradzić, rząd zdecydował się wprowadzić nowe przepisy mające na celu rozwiązać problem długich kolejek, ponieważ oczekiwanie na komisję wiązało się z utratą ulg i przywilejów wynikających z ustawy o rehabilitacji. Dzięki nowym przepisom wszyscy ci, którym lada moment kończy się orzeczenie lub osoby, które złożyły wniosek, mogą spać spokojnie. Ustawę procedowano przed 31 grudnia, ponieważ w tym czasie upływała ważność najwcześniejszych orzeczeń, które automatycznie przedłużono w pierwszym roku pandemii. A więc, co się zmieniło w kwestii orzeczeń?

Osoby z niepełnosprawnościami

Od 30 grudnia 2023 r. obowiązuje ustawa z dnia 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.

Na jej mocy orzeczenia powiatowych, miejskich, wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności:

które zachowały ważność na podstawie przepisów w brzmieniu dotychczasowym, albo
których okres ważności upłynął po dniu 5 sierpnia 2023 r. i przed dniem 30 września 2024 r.,

zachowują ważność do 30 września 2024 r., jednak nie dłużej niż do dnia, w którym nowe orzeczenie o niepełnosprawności albo nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności stanie się ostateczne.

Oznacza to, że nowe przepisy działają wstecz, dzięki czemu przywracają ważność orzeczeń, które już wygasły. Ustawa w szczególności dotyczy tzw. orzeczeń covidowych, których ważność skończyła się w okresie epidemii lub po 5 sierpnia 2023 r. To ogromna ulga dla osób z niepełnosprawnościami i bardzo dobra wiadomość na początek roku! Ustawa w dużym stopniu zmniejsza ryzyko, że komisja orzekająca nie zdąży wydać nowego orzeczenia przed upływem starego.

Orzeczenie o niepełnosprawności uprawnia do różnych ulg i zasiłków, np. daje możliwość skorzystania z pomocy asystenta i zasiłku dla opiekuna osoby niepełnosprawnej, prawo do stypendium na uczelni wyższej, zniżek komunikacyjnych. Jego brak wiązał się z utratą świadczeń.

Dzięki nowym przepisom nie tylko orzeczenia zachowają ważność, ale także ważne będą przysługujące do nich karty parkingowe, uprawniające do parkowania w miejscach łatwo dostępnych, oznaczonych kopertą.

Pracodawcy osób z orzeczeniem

Wydłużenie ważności orzeczeń jest korzystną informacją nie tylko dla osób z niepełnosprawnościami, ale i dla ich pracodawców. Dlaczego? - bowiem ci w dalszym ciągu będą mogli wnioskować o miesięczne dofinansowania do wynagrodzeń pracowników oraz udzielać ulg we wpłatach na PFRON. Także zakłady pracy chronionej nie utracą swojego statusu w wyniku obniżenia stanów zatrudnienia wobec utraty orzeczenia przez pracowników.

Ponieważ zaś - jak wspominaliśmy - przepisy obowiązują wstecz, pracodawcy mogą także składać korekty do wniosków Wn-D/Wn-U-G/Wn-U-A (czyli o refundację składek ZUS lub KRUS oraz dofinansowanie do wynagrodzeń).

Podsumowując, obecnie orzeczenia, które kończyły się w 2020, 2021, 2022, 2023 oraz będą kończyły się przed 30 września 2024 roku zachowają ważność do 30 września 2024 r.

Autor: Agnieszka Kopaczewska-Lisek, Redaktor WERBEO