Praca

Zanim zatrudnisz, poznaj osobowość zawodową kandydata

15 maj 2024

Każdy człowiek ma swoją własną, niepowtarzalną osobowość. Osobowość to inaczej zespół w miarę stałych cech utrzymujących się w trakcie całego życia. To one w głównej mierze kierują wyborami człowieka, również tymi dotyczącymi ścieżki zawodowej.

źródło: Freepik

Osobowość w psychologii

 

Każdy człowiek ma osobowość, czyli zbiór cech psychologicznych, które sprawiają, że ma on stałe, wyróżniające tylko jego, wzorce odczuwania, myślenia i zachowania. Składa się ona ze stałego fundamentu, czyli czynników genetycznych oraz elementów zmiennych, które są kształtowane wraz z nabieraniem doświadczenia życiowego.

W skład niezmiennego fundamentu wchodzi głównie temperament, czyli zapotrzebowanie na bodźce, sposób reagowania na nie, zmienność reakcji emocjonalnej.

Natomiast, jeśli chodzi o czynniki związane z doświadczeniem życiowym, to głównie znaczenie mają tutaj interakcje z bliskimi osobami, które wpływają na sposób doświadczenia i interpretowania zdarzeń. Dzięki tym doświadczeniom człowiek jest zdolny wypracować różne schematy reagowania i zachowywania się w danej sytuacji.

Zatem można powiedzieć, że osobowość kształtuje się od momentu przyjścia na świat, aż do osiągnięcia dorosłości. Warto tu dodać, że w dorosłości te nabyte wzorce są już mocno osadzone i utrwalone.

 

Osobowość zawodowa

 

Oprócz osobowości, kształtującej charakter, istnieje osobowość zawodowa. Twórcą koncepcji osobowości zawodowej jest psycholog John L. Holland. Zdefiniował ją jako unikalny wachlarz cech, preferencji i wartości, które wpływają na wybór, satysfakcję i rozwój każdego człowieka. Zgodnie z tą teorią indywidualne cechy osobowościowe są powiązane z określonymi dziedzinami zawodowymi i wpływają na efektywność i zadowolenie z pracy. Holland jest przekonany, że osobowość zawodowa odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu predyspozycji zawodowych każdego człowieka. Wyróżnił sześć typów osobowości zawodowych, każdy z nich ma swoje preferencje, podparte konkretnymi zestawami umiejętności zgodnych z danymi typami zawodowymi.

Ludzie o osobowości realistycznej cechują się predyspozycjami do wykonywania zadań praktycznych, technicznych i manualnych, co sprawia, że są bardziej skłonni do wyboru zawodów związanych z budownictwem, inżynierią czy rolnictwem. Z kolei osoby o osobowości badawczej odnajdują się w pracy, w której prowadzone są badania, analizy danych. Osoby posiadające takie predyspozycje, mają szanse na zrobienie kariery naukowej lub badawczej. Osoby mające potrzebę do wyrażania swojej kreatywności i wyobraźni to przedstawiciele typu artystycznego. Dlatego z oczywistych względów odnajdują się w profesjach artystycznych. Ostatnim typem jest osobowość społeczna. Jak wskazuje nazwa, osoby o takim charakterze, wykazują predyspozycje do pracy z innymi ludźmi, angażowania się w działalność społeczną i opiekę nad innymi. Dlatego możemy się z nimi zetknąć, mając do czynienia z terapeutą, nauczycielem, lub pracownikiem socjalnym.

 

Między teorią a praktyką

 

Jak to zazwyczaj w życiu bywa, zwłaszcza tym naukowym, praktyka niekoniecznie pokrywa się z teorią. Trudno sobie wyobrazić, by istnieli „czyści” przedstawiciele wszystkich tych typów osobowości zawodowych. Jednak amerykański naukowiec jest przekonany, że osobowość zawodowa ma zasadniczy wpływ w wyborze profesji.

Poznanie swojej osobowości zawodowej, czyli zrobienie specjalnie opracowanego testu, może pomóc w dokonaniu trafnego wyboru zawodu i znalezieniu takiego, który jest zgodny z naturalnymi predyspozycjami. Praca w zawodzie, który jest zgodny z naturalnymi preferencjami, zwiększa satysfakcję i gwarantuje sukces zawodowy.

 

Autor: Monika Łysek, Redaktor WERBEO