Niepełnosprawni

Budowanie pewności siebie

26 lipiec 2023

Z podziwem i zazdrością patrzymy na osobę, która z naszego punktu widzenia wydaje się pewną siebie, która śmiało idzie przed siebie, po drodze osiągając zamierzone cele. Z boku rzeczywiście to wszystko może wyglądać na lekkie, łatwe i przyjemne. Czy tak jest na prawdę, zwłaszcza jeśli chodzi o osoby z niepełnosprawnościami?

źródło: Canva.pl

Wzorce kulturowe

Żyjemy w czasach, w których technologia ma duży wpływ na postrzeganie świata. Każdego dnia jesteśmy bombardowani informacjami dotyczącymi tego, jak mamy się zachowywać, w co się ubierać, jak wyglądać i, o zgrozo, co myśleć na dany temat. Gdyby się głębiej zastanowić to takimi „wujkami dobra rada” w ogóle nie są ludzie, którzy dogłębnie poznali dany temat, ani też ci, których można by nazwać ekspertami, czy autorytetami w danej dziedzinie. Zazwyczaj są to osoby, które potrafią wykorzystywać technologie do własnych celów, mają ku temu smykałkę i potrafiły się wypromować. Dla nich liczy się liczba odsłon i ilość followersów, które przekładają się na konkretne gratyfikacje pieniężne.

Poza nawiasem

Nic zatem dziwnego, że gros osób, w tym również z niepełnosprawnością czuje się wypchnięta poza nawias ludzi powszechnie akceptowanych i uznawanych za atrakcyjne. Jest to jedna z przyczyn braku pewności siebie. Jednak nie tylko wzorce kulturowe grają tutaj rolę. To, w jaki sposób patrzymy na siebie i odbieramy świat, zależy od środowiska, które nas ukształtowało. Oczywiście pierwszym naszym środowiskiem jest rodzina i najbliższe otoczenie. Dzieci naturalnie, jak gąbka chłoną komunikaty werbalne i niewerbalne wysyłane przez rodziców, rodzeństwo i dalszych krewnych. Jeśli będą one w dużej mierze pozytywne, stymulujące rozwój, a jednocześnie pozwalające na podejmowanie decyzji i ponoszenie ich konsekwencji, to jest duże prawdopodobieństwo, że z dziecka wyrośnie dorosły człowiek, znający swoją wartość.

Niestety, obserwując już dorosłych z niepełnosprawnościami, możemy zauważyć, że część z nich jest nieporadna życiowo, bo zamiast najbliższe otoczenie je wspierać i budować odwagę, pewną hardość, dumę z tego, kim się jest i co się osiągnęło, przez cały czas traktują osobę z niepełnosprawnością, jak wieczne dziecko, za które trzeba wszystko robić. Na drugim biegunie znajdują się osoby pozostawione same sobie, które nie doświadczyły solidnego wsparcia. One są być może bardziej samodzielne i decyzyjne, ale każdy krok opłacają długim wahaniem, wypływającym z niewiary we własne siły i możliwości.

Trudna sztuka bycie pewnym siebie

Czym zatem jest pewność siebie i jak ją racjonalnie budować? W psychologii pewność siebie to całościowe poczucie własnej wartości lub wartości osobistej. To jak bardzo człowiek czuje się pewny siebie określa, jak bardzo docenia i lubi samego siebie. Poczucie własnej wartości obejmuje przekonania o sobie, takie jak ocena własnego wyglądu, przekonań, emocji i zachowań.

Poczucie własnej wartości odgrywa znaczącą rolę w motywacji, gotowości do podejmowania nowych wyzwań czy budowaniu relacji. U jego podstaw leży szacunek. Szacunek zarówno do samego siebie, jak i do otoczenia.

Budowanie pewności siebie

Podobnie, jak nie od razu Kraków zbudowano, tak w ciągu pięciu minut nie można zbudować pewności siebie. To długi i mozolny proces, w który zdarzać się będą wzloty i upadki i to niezależnie, czy jest się osobą z niepełnosprawnością, czy nie. Deficyty fizyczne mogą stanowić dodatkowy bagaż w tym procesie, ale czy przekuje się go na sukces, czy nie zależy od motywacji i determinacji oraz od tego, czy osoba, mimo gorszych okresów, będzie konsekwentnie, dzień po dniu budować swoją pozycję w świecie.

Nie jest tak, że zaczyna się budować od zera. Każda osoba z niepełnosprawnością ma za sobą jakieś sukcesy. Dla jednych będzie to skończenie szkoły przysposabiającej do zawodu, dla innych obrona pracy magisterskiej, ale może być nim samodzielne ubranie się i wyjście z domu.

Mądrzy ludzie mówią, że każdy człowiek ma choć jeden talent, z którym może podzielić się z innymi. I nie chodzi tu o dar, który czyni człowieka genialnym kompozytorem, czy konstruktorem mostów. Może chodzić o umiejętność słuchania drugiego człowieka, co w dzisiejszych czasach nie jest takie oczywiste. Jeśli odkryje się w sobie choć jedną wyjątkową cechę, może ona zostać solidnym fundamentem, na którym zostanie zbudowana pewność siebie.

Jest to dopiero początek, gdyż budowanie pewności siebie na fundamencie samoakceptacji to ciągły proces, który trwa przez całe życie. Więcej niż pewne jest, że zdarzą się potknięcie, a nawet upadki. Do tego ostatniego wystarczy jedna nieodpowiednia osoba, której się zaufa, by podkopać solidność budowanej przez lata pewności siebie. Jednak z takiego doświadczenia można wyjść jeszcze mocniejszym i pewniejszym swojej wartości.

Obiektywnie rzecz ujmując osobie z niepełnosprawnością być może, jest trudniej w życiu. Lecz warto się wysilić, by słabości przekuć w siłę. Wtedy może się okazać, że można osiągnąć więcej, niż pierwotnie się zakładało. Może pewność siebie jednej osoby stanie się inspiracją i motorem do działania dla kogoś, kto dopiero jest na początku tej trudnej drogi?

Autor: Monika Łysek, Redaktor WERBEO