Jak czas wolny spędzają osoby z niepełnosprawnościami

Czas wolny ma niezwykle istotny wpływ na życie człowieka. Przede wszystkim pomaga zachować równowagę psychiczną i fizyczną. Daje możliwości, aby rozwijać zainteresowania, nawiązywać kontakty społeczne no i oczywiście samorealizować się. Współcześnie człowiek ma coraz większą liczbę obowiązków, co przekłada się na większy nakład czasowy. Czasu wolnego posiada za to coraz mniej. A warto wiedzieć, że czas wolny to również możliwość regeneracji sił po pracy. A zatem, pozwala na utrzymanie wydajności oraz prawidłowego zdrowia psychicznego.

Biorąc pod uwagę wskaźnik zatrudnienia, który wciąż jest niski, osoby z niepełnosprawnością należą do grupy społecznej dysponującej dość dużą ilością czasu wolnego. Zagadnienie czasu wolnego jest interesujące dla osób pracujących z niepełnosprawnymi. Pozwala to bowiem na dobór takich metod oraz technik terapii i pracy, aby uzyskać relatywnie największe korzyści dla osoby z niepełnosprawnością.

Nie da się ukryć, że różne sposoby spędzania wolnego czasu mogą niezwykle pozytywnie wpływać na funkcjonowanie człowieka oraz jej integrację ze społeczeństwem. Oczywiście stanem idealnym byłoby takie zarządzanie czasem wolnym aby wykorzystywać pozyskaną wiedzę i umiejętności do własnego rozwoju. Bardzo ważną funkcję stanowi rekreacja. Każda forma rekreacji jest niezwykle pożyteczna dla organizmu. Pozwala bowiem na odcięcie się od obowiązków oraz ważnych spraw. Ponadto daje możliwość wypoczynku zarówno fizycznego jak i psychicznego. W przypadku osób z niepełnosprawnościami rekreacja bardzo często jest łączona z rehabilitacją, choćby przy niepełnosprawnościach narządów ruchu.

Rośnie tempo życia, zachodzą zmiany społeczne i kulturowe, mnóstwo bodźców i informacji, to wszystko stanowi nieodłączne cechy życia współczesnych Polaków. Zmianie ulega również rozumienie, sposób badania, a także sama klasyfikacja form, w jakich spędzamy czas wolny. Ponadto pojawiają się nowe formy, które wypełniają istniejące już podziały na te domowe jak i poza domowe lub aktywne i bierne sposoby spędzania czasu wolnego.

Udało mi się dotrzeć do pewnych badań nad sposobami spędzania wolnego czasu wśród osób z niepełnosprawnościami, jakie kilka lat temu przeprowadzone zostały w województwie Opolskim. Wynika z nich, że osoby niepełnosprawne w wolnym czasie chętnie korzystają z dostępnych mediów. Najczęściej przeznaczają na ten cel od 1 do 3 godzin, co wykazało 63 proc. badanych, następnie do 1 godziny 13 proc., od 3 do 5 godzin 17 proc. oraz powyżej 5 godzin zadeklarowało 7 proc. badanych.

Z badań wynika, że osoby z niepełnosprawnościami korzystają z wielu różnych urządzeń multimedialnych, takich jak komputer, smartfon, tablet czy konsola do gier. Czas, jaki poświęcają na korzystanie z tych urządzeń najczęściej to: od 1 do 3 godzin, co wskazało 47 proc. badanych, od 3 do 5 godzin 25 proc., natomiast do 1 godziny 18 proc. oraz powyżej 5 godzin 10 proc. badanych.

Oczywiście należy tutaj zaznaczyć, że sposób spędzania wolnego czasu powiązany jest z wiekiem osoby z niepełnosprawnością.

Pośród osób z niepełnosprawnościami w przedziale wiekowym od 19-25 lat ok. 88 proc. korzysta z Internetu w porównaniu do najniższego wyniku, który w przedziale wiekowym 46-60 lat wynosi 40 proc. Grupę wiekową, która najczęściej korzysta z radia stanowią osoby w wieku od 46-60 lat, jest to ok. 60 proc. Tutaj najniższy wynik osiągnęły osoby w przedziale od 19-25 lat, i jest to ok. 33 proc. w przypadku gazet i czasopism, to najczęściej wybierają je osoby w przedziale wiekowym od 26-30 lat, i jest to niespełna 54 proc. Czas na naukę najwięcej czasu przeznaczają badani w wieku 19-25 lat, to prawie 78 proc. Jeżeli chodzi o rozwijanie zainteresowań, to najwięcej czasu przeznaczają tutaj osoby w przedziale 19-25 lat, co stanowi ponad 66 proc., najmniej natomiast osoby w przedziale 46-60 lat, i jest to ok. 60 proc.

Choć osoby z niepełnosprawnościami raczej samodzielnie starają się organizować swój czas wolny to często jednak również korzystają z pomocy innych. Fakt samodzielnego spędzania czasu wolnego w domu zadeklarowało 27 proc. mieszkańców wsi oraz 35 proc. mieszkańców miast. 30 proc. osób niepełnosprawnych z miast angażuje rodzinę, pośród mieszkańców wsi jest to 47 proc. Jeżeli zaś mówimy o angażowaniu przez osoby z niepełnosprawnościami znajomych ok. 20 proc. to mieszkańcy miast, natomiast 13 proc. to mieszkańcy wsi. I jeszcze koła zainteresowań, do których uczęszcza ok. 7 proc. mieszkańców miast i ok. 3 proc. mieszkańców wsi.

Jak zatem widać, sposoby spędzania czasu wolnego osób z niepełnosprawnościami niczym nie różnią się od tego, w jaki sposób spędzają go pełnosprawni. Czas wolny jest dla obydwu grup nieodłącznym elementem życia. Jest to bowiem potrzeba, która pozwala zachować równowagę fizyczną i psychiczną we współczesnym świecie.

Autor: Piotr Świerżewski, Redaktor WERBEO