Praca

Praca podczas upałów. Jakie prawa przysługują pracownikowi?

03 lipiec 2024

Latem, gdy na dworze najgoręcej, co rusz pojawiają się apele lekarzy i dietetyków, by pić wodę oraz napoje zawierające elektrolity. O odpowiednim nawadnianiu organizmu nie można zapominać również w pracy, bez względu na to, czy pracuje się w biurze, czy fizycznie na zewnątrz.

Praca latem

W Polsce, w przeciwieństwie do krajów południa Europy, nie wprowadzono jeszcze sjesty. W najgorętszej porze dnia pracownicy niektórych sklepów, urzędów, a nawet firm mają prawnie usankcjonowane przerwy. W Polsce jeszcze nie ma takich regulacji, ale zważywszy na ocieplanie się klimatu, być może niebawem takie rozwiązanie będzie brane pod uwagę.

Póki co, w kraju nad Wisłą prawo nie zabrania pracy nawet w najbardziej gorące dni. Mało tego, w Kodeksie pracy nie podano wartości temperatury, powyżej której praca byłaby zabroniona. Z drugiej strony w tym samym Kodeksie zapisano, że obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie bezpiecznych warunków pracy. Gdy na dworze panują upały, pracodawca może wyznaczyć dodatkowe przerwy w pracy lub pozwolić pracownikom wcześniej pójść do domu. Takie skrócenie czasu pracy ze względu na okoliczności panujące na zewnątrz, nie może oznaczać mniejszego wynagrodzenia. Jeśli pracodawca nie chce narażać się na straty, rozwiązaniem w przypadku pracy w zamkniętych pomieszczeniach, czyli biurach lub halach produkcyjnych, jest zainstalowanie klimatyzacji.

Niestety, pracownik, gdy na zewnątrz żar leje się z nieba, a na stanowisku pracy temperatura jest bliska a nawet wyższa od tej panującej na zewnątrz, nie może odmówić wykonywania pracy. Mogą to zrobić tylko pracownicy młodociani i kobiety w ciąży, kiedy wartość temperatury na zewnątrz przekroczy 30 stopni Celsjusza.

Co musi zapewnić pracodawca w czasie upałów?

Bez względu na temperaturę panującą na dworze, Polacy muszą pracować, co nie oznacza, że są pozbawieni ochrony prawnej. Kodeks pracy i przepisy BHP nakładają na zatrudniającego pewne obowiązki. Kiedy temperatura na zewnątrz przekracza 25 stopni Celsjusza, a pracownicy pracują na dworze, obowiązkiem pracodawcy jest dostarczenie odpowiedniej ilości wody do picia oraz wody wykorzystywanej w celach higienicznosanitarnych. W przypadku pracy brudzącej lub ze szkodliwymi substancjami limit wody się zwiększa. Pracownicy świadczący pracę na otwartej przestrzeni powinni otrzymać dodatkowo napoje wzbogacone o sole mineralne i witaminy. Osoby pracujące fizycznie w ciężkich warunkach mogą też ubiegać się o darmowy posiłek na koszt pracodawcy.

Zagwarantowany dostęp do wody muszą mieć także osoby pracujące w pomieszczeniach, jeśli temperatura przekracza 28 stopni. Miganie się od obowiązku dostarczenia wody pracownikom podczas upalnego lata może skończyć się grzywną w wysokości 1-2 tys. złotych. W skrajnych przypadkach istnieje także możliwość skierowania sprawy do sądu, a w nim pracodawca może usłyszeć o konieczności zapłacenia nawet 30 tys. złotych.

Upał czy nie - pracować trzeba

Zimno - źle. Gorąco, też niedobrze. Trudno o optymalne warunki w pracy, zwłaszcza w naszej szerokości geograficznej i przy zmianach klimatycznych, które odczuwamy na własnej skórze. Wysoka temperatura sprawia, że trudniej zachować pełną koncentrację, co powoduje obniżenie efektywności. Obowiązki zwierzchnika są istotne, ale warto też samemu zadbać o swoje zdrowie i jako taki komfort pracy. A zwłaszcza, gdy żar leje się z nieba, ciało zaś wypaca nie tylko wodę, ale również elektrolity (sód, chlor, potas, magnez, wapń) czyli składniki, które mają wpływ na stopień wysycenia komórki wodą. Dlatego wodę, którą wypija się w ciągu dnia, najlepiej wzbogacić elektrolitami.

Autor: Monika Łysek, Redaktor WERBEO