Jak się ma Twoja wiedza na temat finansów? – Rok Edukacji Ekonomicznej

To wtedy także pedagog, lekarz i publicysta Janusz Korczak, wydał powieść “Bankructwa Małego Dżeka” tak uzasadniając jej powstanie: “Dlaczego nie mamy możliwie wcześniej nauczyć dziecka, czym jest pieniądz, wynagrodzenie za pracę, aby czuło wartość niezależności, którą daje zarobek, aby poznało złe i dobre strony posiadania”? Doświadczenie pokazuje bowiem, że powielamy finansowe zachowania wyniesione z domu lub nauczone we wczesnych latach szkoły. Często jest tak, że sposoby gospodarowania “kieszonkowym” znajdują zastosowanie w późniejszym zarządzaniu budżetem domowym. Obserwując rodziców, uczymy się stosunku do pieniądza. To z domu rodzinnego wynosimy skłonność do oszczędzania lub odwrotnie, do ryzyka finansowego, takiego jak zaciąganie kredytów czy inwestowanie. Podpatrujemy umiejętność rozmawiania o pieniądzach i negocjowania wysokości wynagrodzenia oraz dywersyfikacji dochodów, itd. Aby uczcić rangę tych wszystkich wydarzeń, decyzją Senatu RP rok 2024 ustanowiono Rokiem Edukacji Ekonomicznej. Dziś, 11 stycznia nastąpi oficjalna inauguracja tychże obchodów. REE to wspólna inicjatywa aż 6 dużych organizacji (Fundacji GPW, Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości,Czepczyński Family Foundation, Fundacji Warszawski Instytut Bankowości, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Związku Harcerstwa Polskiego), szerzących pozaformalną wiedzę finansową. Poparta przez środowisko nauczycielskie z każdego poziomu edukacji oraz przedsiębiorców i samorządy. Zebrano aż 723 deklaracje podkreślające potrzebę edukacji ekonomicznej dzieci… ale i dorosłych Polaków! Czy naprawdę jest nam to potrzebne? Jak pokazują coroczne badania przeprowadzane na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości i Fundacji GPW pt. „Poziom wiedzy finansowej Polaków” – ten niestety nie jest najlepszy, by nie powiedzieć, żenująco niski. Kuleją nawet podstawy! Aż co 3. osoba deklaruje, że nie czyta dokładnie umowy kredytowej. Pozostali respondenci czytają dokumenty pobieżnie, dla przykładu sprawdzając jedynie swoje dane. Tylko co drugi Polak przyznaje, że rozumie pojęcia związane z kredytami i RRSO!

Jeszcze gorzej wypadamy zapytani o wiedzę na temat funkcjonowania Giełdy Papierów Wartościowych — dla ogółu społeczeństwa to wręcz czarna magia. Zaledwie 7% ankietowanych twierdzi, że ich wiedza o giełdzie jest zadowalająca. Natomiast grubo ponad połowa Polaków nie ma złudzeń i przyznaje w badaniu, że ich świadomość o giełdzie jest bardzo lub raczej niska. Nic więc dziwnego, że ⅔ społeczeństwa nie inwestuje na giełdzie z powodu braku wystarczającej znajomości rządzących nią reguł.

– Społeczna luka w wiedzy ekonomicznej rodzi poważne problemy w zarządzaniu finansami osobistymi, szczególnie w dobie wysokiej inflacji, ale też w obliczu cyberzagrożeń czy wyzwań wynikających z powszechnej digitalizacji. Słabość społeczeństwa może też przełożyć się na osłabienie zdolności rozwojowych całej gospodarki – dostrzega Waldemar Zbytek, prezes Warszawskiego Instytutu Bankowości i przewodniczący komitetu organizacyjnego REE 2024.

Czy naszą nadal rozwijającą się gospodarkę stać na niewiedzę ekonomiczną? Oczywiście, że nie! Jednakże według danych Eurobarometru z wiedzy ekonomicznej wystawiamy sobie ocenę 2,88 w pięciostopniowej skali. To bardzo niewiele, a co jeszcze bardziej zasmuca i jednocześnie dziwi, dane z lipca 2023 roku mówią, że Polacy… i tak przeceniają swoją wiedzę! Realnie nasza wiedza ekonomiczna na 22 kraje europejskie plasuje się na 6. pozycji od końca!

Być może poziom ekonomicznych kompetencji Polaków ulegnie poprawie za kilka lat, ponieważ od września 2023 r. uczniowie szkół ponadpodstawowych mają możliwość kształcenia się z przedmiotu “biznes i zarządzanie”, który jako obowiązkowy wprowadzono do zakresu podstawy programowej.

A i z okazji REE przewidziano szereg prelekcji i projektów edukacyjnych. Szczegółowy harmonogram z podziałem na województwa do sprawdzenia na oficjalnej stronie wydarzenia: https://ree2024.pl/inicjatywy-roku-edukacji-ekonomicznej/. Ukoronowaniem tych działań będzie przewidziany na 21-22 marca,, VII Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości oraz Dzień Edukacji Finansowej przypadający w październiku. Gorąco zachęcamy wszystkich pragnących podnieść swoją świadomość ekonomiczną do wzięcia udziału w wydarzeniach. Wiele z nich będzie dostępnych on-line lub hybrydowo. Autor: Agnieszka Kopaczewska-Lisek, Redaktor Werbeo