Pracuj – nie udawaj! Symulowanie pracy zdalnej

Pracując w biurze pracownik, jest niemal przez cały czas pod nadzorem szefa i członków zespołu. W takich warunkach trudniej jest udawać, że się pracuje. Inaczej jest  w domu, gdzie nikt nie zagląda przez ramię, kontrolując postępy w wykonywanych zadaniach. Z tej  przyczyny niektórzy pracownicy, delikatnie rzecz ujmując, nie przykładali się do pracy, co coraz bardziej irytowało przełożonych. Część z nich, chcąc mieć większą kontrolę nad tym, co robi pracownik na home office, zdecydowała się na korzystanie z narzędzi do monitorowania pracy zdalnej. Dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu kolokwialnie nazwanemu „wtyczkami”, pracodawca jest w stanie sprawdzić, z jakich programów korzysta pracownik, a także analizując pracę kursora, czy faktycznie osoba siedzi przed komputerem.

Polacy to przekorny naród, potrafiący kombinować. Nie powinno zatem dziwić, że i w kwestii śledzenia pracy zdalnej postanowił przechytrzyć szefów. Hitem sprzedażowym stały się urządzenia do „udawania pracy przed komputerowym monitorem”. Ściślej rzecz ujmując chodzi o symulator pracy myszki na home office. Jest to malutka wtyczka USB, podłączana do biurowego sprzętu, w ten sposób Vaydeer symuluje ruch myszą, angażując wirtualny kursor. Jego pozycjonowanie ma odwzorowywać naturalne ścieżki ruchu podczas pracy biurowej. To nie wszystko. Przyciskiem na boku można przełączać się między kilkoma różnymi wzorami ruchu, dopasowanymi do konkretnych sposobów korzystania z laptopa.

Czy polskie prawo pozwala pracodawcy śledzić pracę pracownika?

Okazuje się, że Kodeks pracy pozwala pracodawcy na monitorowanie pracy pracownika, „gdy jest to niezbędne do sprawdzenia pełnego wykorzystania czasu pracy oraz właściwego użytkowania udostępnionych pracownikowi narzędzi”.

Na baczności muszą się mieć pracownicy zdalni, którzy instalują urządzenia pozorujące ruchy myszką i symulujących pracę przy komputerze. Takie zachowanie może być uznane za markowanie pracy i kwalifikowane jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, co w przypadku powtarzalności lub skali takiego procederu może być nawet podstawą do udzielenia nagany z wpisem do akt. W ekstremalnych przypadkach, gdy pracownik wyrządzi pracodawcy szkodę, będzie miał on podstawę do zwolnienia dyscyplinarnego.

Pracownicy, jako kontrargument podnoszą, że powinni być rozliczani za wyniki, a nie za czas spędzany przed komputerem. Takie rozwiązanie jest możliwe jedynie w momencie, gdy w umowie zawartej między pracodawca a pracownikiem jest mowa o nienormowanym czasie pracy.  Nie zawsze zawarcie takiej umowy jest możliwe. Ponadto trzeba pamiętać, że za czas pozostawania przez daną osobę w pracy odpowiada pracodawca. To ma np. znaczenie dla stwierdzenia wypadku przy pracy.

Wyjściem z sytuacji może być wdrożenie pracy zadaniowej, kiedy np. raz w tygodniu pracownik będzie rozliczany z wykonanej pracy. Wtedy urządzenia pozorujące ruch myszki stracą rację bytu, ponieważ pracownik będzie musiał wykonać zadania, z których będzie rozliczany. Wyzwaniem dla pracodawcy jest takie określenie zadań, by ich efekty były widoczne, mierzalne i łatwe do weryfikacji. 

W takiej sytuacji pracodawcy pozostaje kontrola telefoniczna, jednak i ta powinna mieć charakter ściśle merytoryczny, by nie narazić się na zarzut mobbingu, opisany w art 943 Kodeksu pracy. 

Urządzenia symulujące pracę na komputerze z jednej strony, ani ścisła kontrola z drugiej strony nie będą potrzebne, jeśli zasady pracy zostaną jasno określone. Wzajemne zaufanie i szacunek ma ogromne znaczenie, gdy kontakt między pracownikiem i pracodawcą odbywa się w trybie online.