Dodatek dopełniający nie dla każdego rencisty socjalnego

Wyjaśnijmy, jakie spory i emocje w środowisku osób z niepełnosprawnościami wzbudza dodatek dopełniający do renty socjalnej. Przede wszystkim ustawa znacznie ogranicza grupę beneficjentów. Świadczenie przysługuje jedynie osobom uprawnionym do renty socjalnej, które posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Szacuje się, że około 200 tysięcy osób pobierających rentę socjalną, ale nieposiadających takiego orzeczenia, zostało wykluczonych z tego wsparcia. 

W tym kontekście wiele osób uważa, że ustawa narusza nie tylko równe traktowanie osób z niepełnosprawnościami. Krytycy nowych przepisów zwracają uwagę na  różnicowanie osób z podobnymi niepełnosprawnościami w zależności od momentu ich nabycia. Osoby, które stały się niepełnosprawne po 18. roku życia i pobierają rentę z tytułu niezdolności do pracy, nie są objęte dodatkiem dopełniającym, co rodzi pytania o sprawiedliwość takiego rozwiązania. Te oraz kilka innych kwestii wywołują debatę na temat sprawiedliwości i kompleksowości wprowadzonych zmian w systemie wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami.

Na sprawę nierównego traktowania osób z niepełnosprawnością w kontekście dodatku dopełniającego, zwracają uwagę także parlamentarzyści. Posłanka Katarzyna Osos, wystąpiła z interpelacją do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. W liście do ministra posłanka zwraca uwagę, że osoby, które stały się niepełnosprawne po 18. roku życia i pobierają rentę chorobową, są z tego dodatku wykluczone, mimo że często mają takie same potrzeby związane z rehabilitacją czy codziennym funkcjonowaniem. Parlamentarzystka uważa, za niesprawiedliwe, iż osoby z tym samym stopniem i rodzajem niepełnosprawności otrzymują różne świadczenia wyłącznie ze względu na wiek, w którym nabyły niepełnosprawność. Osos zwraca uwagę, iż osoby dorosłe, które straciły zdrowie, często doświadczają nagłej i trudnej sytuacji życiowej. Dla nich utrata zdrowia i sprawności oznacza często drastyczne obniżenie dochodów, przy wysokich kosztach życia. W nich  wykluczenie z dodatku dopełniającego wzbudza poczucie niesprawiedliwości, zwłaszcza że wcześniej pracowali i opłacali składki.

Mając na uwadze powyższą argumentację Katarzyna Osos zadała ministerstwu trzy pytania:

1. Czy ministerstwo planuje analizę przepisów w celu zrównania praw osób z niepełnosprawnością niezależnie od wieku jej nabycia?

2. Kiedy mogłyby rozpocząć się prace legislacyjne?

3. Co ewentualnie stoi na przeszkodzie wprowadzeniu takich zmian?

Jak się można było spodziewać, w imieniu  Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedział Łukasz Krasoń Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. W liście czytamy m.in., że ministerstwo „ma świadomość występowania nierówności między osobami uprawnionymi do renty socjalnej, będącymi całkowicie niezdolnymi do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, a osobami uprawnionymi do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. W związku z tym, w resorcie opracowano założenia projektu ustawy o dodatku dopełniającym dla osób pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy”. 

Krasoń zapewnił, że do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów trafił wniosek o wpisanie do rządowego wykazu prac legislacyjnych projektu ustawy dotyczącej dodatku dopełniającego dla osób otrzymujących rentę z tytułu niezdolności do pracy lub służby.

Zespół w Kancelarii Premiera, który opiniuje takie wnioski, poprosił autorów projektu o wspólne z innymi ministerstwami sprawdzenie, jakie formy wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami już działają.

Innymi słowy, ministerstwo zna problem, pochyla się nad nim w szerokim gronie, ale póki co jakiekolwiek zmiany w tym temacie nawet blado nie majaczą na horyzoncie.

Odpowiedź ministra Krasonia nie usatysfakcjonowała posłankę Katarzynę Osos, która postanowiła nie odpuszczać w temacie dodatku dopełniającego dla wykluczonej grupy rencistów socjalnych. 20 marca 2025 roku wysłała kolejną interpelację do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie dodatku dopełniającego dla osób pobierających rentę chorobową. Tym razem parlamentarzystka domaga się odpowiedzi na trzy pytania:

1. Na jakim etapie jest obecnie procedowanie wspomnianego projektu ustawy o dodatku dopełniającym dla osób pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy?

2. Jakie przeszkody napotykane są podczas procesu legislacyjnego?

3. Kiedy przedmiotowy projekt ustawy może trafić pod obrady Sejmu RP?

Sami jesteśmy ciekawi odpowiedzi ministerstwa, więc sprawę będziemy monitorować.