Prawo

Zasiłek stały a prawo do pracy

23 marzec 2023

Czy osoba z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, która podejmuje zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, ma prawo do zasiłku stałego? Zasiłek stały ma na celu pomoc osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności. Jego przyznanie wymaga spełnienia określonych warunków.

źródło: Canva.pl

Komu i na jakich warunkach przysługuje zasiłek stały

Zgodnie z art. 37 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 2268 ), zasiłek stały przysługuje:

  1. pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
  2. pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Generalnie więc warunki sprowadzają się do braku możliwości podjęcia pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności oraz spełnienia kryterium dochodowego. Niezdolność do pracy z powodu wieku dotyczy kobiet, które ukończyły 60 lat w przypadku kobiet oraz mężczyzn, którzy ukończyli 65 lat.

Całkowita niezdolność do pracy odnosi się do osób posiadających i legitymujących się grupą inwalidzką I bądź II lub znacznym bądź umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

Kwoty kryterium dochodowego wynoszą:

  • dla osoby samotnie gospodarującej 776 zł
  • dla osoby w rodzinie 600 zł.

Wynika z tego, że osoba o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zasiłku stałego, o ile spełnia kryterium dochodowe. Podjęcie zatrudnienia i uzyskanie dochodu sprawi, że tego drugiego warunku nie spełni, zatem nie będzie jej przysługiwało prawo do pobierania zasiłku stałego.

Utrata prawa do zasiłku stałego powinna nastąpić z chwilą zatrudnienia osoby pobierającej to świadczenie.

Osoba posiadająca orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności formalnie spełnia warunek do przyznania zasiłku stałego, ale fakt podjęcia pracy czyni niemożliwym pobieranie świadczenia przeznaczonego dla tych, którzy nie mogą pracować.


Zasiłek stały a praca zarobkowa

Celem zasiłku stałego jest dostarczanie środków utrzymania osobie, która utraciła zdolność do zapewnienia sobie takich środków poprzez własną pracę zarobkową. Tak więc podjęcie zatrudnienia jest sprzeczne z ideą tego świadczenia (wyjątkiem jest praca osób niepełnosprawnych w warunkach chronionych). Nawiązanie stosunku pracy powoduje utratę tego świadczenia, drugą przesłanką jest przekroczenie określonego ustawowo dochodu. 

Co do kwestii daty, od której nie przysługuje zasiłek, to w orzecznictwie wyrażane są różne poglądy. W myśl pierwszego, o uwzględnieniu przychodu w dochodzie powinna decydować data nabycia uprawnień a nie wypłaty (wyrok WSA z dnia 30 grudnia 2008 r., II SA/Ke 732/08, LEX nr 488507). Takie stanowisko również przemawia za utratą prawa do zasiłku od daty nawiązania stosunku pracy.

Drugi pogląd znajduje wyraz w uzasadnieniu do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 10 stycznia 2019 r. (sygn. akt III SA/Gd 500/18), który stwierdził, że „z uwagi na cel pomocy społecznej z punktu widzenia kryterium dochodowego istotne jest to, kiedy ubiegający się o świadczenia dany dochód faktycznie otrzymał, a nie za jaki okres był mu on należny”.

Również Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu do wyroku z dnia 5 maja 2015 r. sygn. akt I OSK 2802/13 stwierdził, że „definicja z art. 8 ust. 3 u.p.s. za dochód uznaje nie przychód należny za dany miesiąc, ale przychód z miesiąca, niezależnie od tytułu i źródła uzyskania. Przychód ten ma być uzyskany, co wskazuje na faktyczny aspekt sytuacji majątkowej strony”. To stanowisko z kolei przemawia za utratą prawa do zasiłku od daty otrzymania wynagrodzenia za pracę.



Źródło informacji: prawo.pl