Praca

Tolerancja versus dyskryminacja

19 luty 2024

Tolerancja to cenna waluta. Osoby tolerancyjne potrafią szybciej zbudować dobre relacje, nawet z osobami diametralnie odmiennymi od nich samym. Niestety, tolerancja to wciąż waluta spotykana zbyt rzadko, zwłaszcza w miejscu pracy. Chętnie ją deklarujemy, lecz z praktyką bywa już bardzo różnie. Z braku tolerancji w miejscu pracy wynikają różne problemy, począwszy od mobbingu, na dyskryminacja pod kątem rasy, płci czy stanu zdrowia kończąc. Jak nauczyć się empatyzować i jak tworzyć tolerancyjne środowisko pracy?

Jak zdefiniować tolerancję

To znane już łacinie słowo oznacza “cierpliwą wytrwałość”, co dalej tłumaczyć można jako wyrozumiałość wobec odmienności. To szacunek do poglądów, z którymi się nie zgadzamy, lecz jednocześnie akceptujemy ich istnienie i dajemy przyzwolenie innym na życie według tych poglądów. W dużym skrócie, tolerancja to szacunek do wolności i aprobata różnorodności.

Prawo murem za tolerancją

Kodeks pracy zawiera przepisy nakazujące równe traktowanie pracowników wykonujących tę samą pracę. Czyli, przy podobnych kwalifikacjach, mamy prawo do takiego samego wynagrodzenia, szkoleń i awansu. Pracodawca i współpracownicy nie mogą dyskryminować osób w miejscu pracy pod kątem:

płci,
wieku,
narodowości,
stanu zdrowia,
orientacji seksualnej,
przynależność związkowej,
i przekonań politycznych i religijnych.

Zarówno wyzwaniem, jak i priorytetem dla pracodawcy powinno stać się równe traktowanie na etapie rekrutacji, zatrudniania, awansowania, przyznawania premii, jak i dbania o dobrą atmosferę w relacjach pracowniczych.

Tolerancja wobec współpracowników

W związku z wojną na Ukrainie, polskie społeczeństwo stało się bardziej wielokulturowe, a wraz z tą zmianą, pojawiło się więcej problemów z tolerancją wobec osób o odmiennej narodowości i religii. Rynek pracy coraz bardziej otwiera się na także na osoby z niepełnosprawnościami, a o swoje prawa coraz częściej upominają się kobiety. Taka różnorodność w miejscu pracy siłą rzeczy pociąga za sobą więcej napięć w relacjach pracowniczych. Aby im zapobiegać warto przyjąć wewnętrzne regulacje antymobbingowe i reagować na ich naruszenie, nawet najmniejsze. Warto uświadamiać także zespół na temat korzyści wynikających z różnorodności. Jest wiele dowodów na to, że mieszane zespoły są efektywniejsze i szybciej rozwiązują problemy oraz na to, że edukacja jest jednym z lepszych sposobów na zapobieganie uprzedzeniom i obalanie stereotypów. Wzajemne zaufanie, empatia i tolerancja to przepis na dobrą atmosferę w miejscu pracy i zgrany, zaangażowany zespół.

Brak przyzwolenia na rasizm, seksizm, ageizm i ableizm

Brak tolerancji może pociągać za sobą daleko idące konsekwencje. Może prowadzić do mobbingu i dyskryminacji, na które absolutnie nie ma przyzwolenia. Warto zdawać sobie sprawę, że dyskryminacja nie zawsze jest jawna. Gdy mamy z nią do czynienia w języku np. słyszymy pod swoim adresem niewybredne żarty czy seksistowskie komentarze dużo łatwiej jest nam ją wychwycić. Ale dyskryminacja może przybierać także subtelniejsze formy. Dyskryminacją ukrytą jest na przykład tzw. zjawisko “szklanego sufitu”, polegające na tym, że nieujawnione kryteria decydują o tym, że dana osoba nie awansuje. Proste przykłady:

1. Młoda mężatka, mimo wspaniałych kwalifikacji, nie dostaje awansu, bo pracodawca obawia się, że zajdzie w ciążę.

2. Osoba z niepełnosprawnościami zostaje odrzucona w trakcie rekrutacji, bo pracodawca nie chce dostosowywać stanowiska pracy do jej potrzeb.

3. Pracownik w wieku przedemerytalnym lub osoba, która przyznała się do depresji są odsunięci od ciekawych projektów.

Co sprzyja budowaniu atmosfery tolerancji w firmie?

Jak zbudować tolerancyjne miejsce pracy? Przede wszystkim nauczyć się słuchać i równą wartość przywiązywać do opinii każdego pracownika. Cyklicznie przeprowadzać szkolenia z umiejętności komunikacyjnych oraz wzmacniające pewność siebie. Warto wypracować także elastyczne metody pracy obejmujące tzw. metodykę zwinną. Nie uciszać i nie karać osób kwestionujących pomysły, procesy, decyzje. Pracować metodą burzy mózgów i regularnie omawiać pomysły w trakcie spotkań grupowych. Projekty dzielić na etapy, po których decyduje się, czy nie są potrzebne modyfikacje. Słowem, unikać autorytarnego stylu zarządzania na rzecz demokratycznego wielogłosu.

Tolerancja i otwartość na inność prowadzi do dialogu, a to buduje wspólnotę ponad różnicami. Poczucie przynależności i odpowiedzialności za wspólne cele sprzyjają rozwojowi, warto więc wkładać wysiłek w budowanie tolerancyjnego środowiska firmowego. To zaprocentuje!

Autor: Agnieszka Kopaczewska-Lisek, Redaktor WERBEO